Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

sermonem alicujus Pl

  • 1 sermo

    [ABCU]A - sermo, sermōnis, m.: [st1]1 [-] conversation, entretien, causerie; qqf. sujet d'entretien.    - sermonem cum aliquo conferre (habere): s'entretenir avec qqn.    - esse in ore, in sermone omnium, Cic. Phil. 10: être le sujet de toutes les conversations.    - sermo litterarum, Cic.: commerce épistolaire    - deflexit sermo ad... Cic.: la conversation tourna sur...    - incidimus in sermonem alicujus, Cic.: notre conversation tomba sur qqn.    - quoniam princeps Crassus ejus sermonis ordiendi fuit, Cic.: puisque Crassus a entamé ce sujet...    - exiguo sermone fores, Prop.: on parlerait peu de toi.    - in istum sermonem delabi: venir à parler de cela.    - multa inter sese vario sermone serebant, Virg. En. 6: leur conversation roulait sur plusieurs sujets.    - in sermonem hominum venire, Cic.: devenir le sujet des conversations.    - inter eos tu sermo es, Prop. 2, 21: tu fais l'objet de leurs conversations. [st1]2 [-] conversation savante, entretien philosophique, dialogue littéraire, discussion.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic. Fam. 9: j'ai rédigé notre discussion.    - sermones Platonis, Quint.: les dialogues de Platon.    - Scaevola exposuit nobis sermonem Laelii de amicitiâ habitum ab illo secum, Cic. Lael. 1: Scévola nous rapporta ce que Lélius avait dit de l'amitié avec lui.    - Socratici sermones, Hor. C. 3: la doctrine de Socrate (enseignée par ses entretiens). [st1]3 [-] ton de la conversation, style familier, langage usuel; prose, ouvrage en vers qui se rapproche de la prose (satire, épître).    - contentio et sermo, Cic.: le discours soutenu et la conversation.    - sermonis plenus orator, Cic. Brut. 68: orateur d'une abondance familière.    - sermo merus, Hor. S. 1: de la prose toute pure.    - sermoni proximus, Quint.: qui se rapproche du ton de la conversation.    - alterni sermones, Hor.: dialogue (de la comédie). [st1]4 [-] rumeur publique, bruit qui court, mauvais propos, médisances.    - sermo est totā Asiā dissipatus, Cic. Fl. 6: le bruit s'est répandu dans toute l'Asie.    - sermones reprimere, Cic.: faire cesser les propos.    - sermones lacessere, Cic.: lancer des bruits.    - dabimus sermonem iis, qui, Cic. Fam. 9: nous donnerons prise à la médisance de ceux qui...    - ne putet aliquid sermonis in sese quaesitum, Cic. Fl. 5: qu'il ne s'imagine pas que j'aie cherché à le décrier.    - ille, sermo illius temporis, Cic. Rab. Post. 14: lui, la fable de ses contemporains. [st1]5 [-] discours public, harangue.    - sermo quem habui apud municipes meos, Plin.-jn.: le discours que j'ai prononcé dans ma ville natale.    - ex superiore et ex aequo loco sermones mei habiti, Cic. Fam. 3: le langage que j'ai tenu comme magistrat et comme particulier.    - sermo circa rura est, Plin.: je traite de l'agriculture. [st1]6 [-] langage, diction, langue, idiome, façon de parler, paroles.    - sermo humanus, Plin.: le langage des hommes.    - animalia quae sermone carent, Quint.: les animaux dépourvus de la parole.    - elegantia sermōnis, Cic.: élégance du style.    - Graeco sermone, Cic.: en grec.    - ingenium illi concessit, sermonem objecit, Sen.-rh.: il lui accorda le talent mais lui refusa le beau langage.    - accipi debet hic sermo, ac si... Dig. 7, 1, 20: on doit entendre cette expression dans le sens de...    - vulgi sermone, Dig.: dans la langue usuelle. [st1]7 [-] le Verbe (Tert. et Prud.) [ABCU]B - Sermo, Sermōnis, m.: Sermo (surnom romain).
    * * *
    [ABCU]A - sermo, sermōnis, m.: [st1]1 [-] conversation, entretien, causerie; qqf. sujet d'entretien.    - sermonem cum aliquo conferre (habere): s'entretenir avec qqn.    - esse in ore, in sermone omnium, Cic. Phil. 10: être le sujet de toutes les conversations.    - sermo litterarum, Cic.: commerce épistolaire    - deflexit sermo ad... Cic.: la conversation tourna sur...    - incidimus in sermonem alicujus, Cic.: notre conversation tomba sur qqn.    - quoniam princeps Crassus ejus sermonis ordiendi fuit, Cic.: puisque Crassus a entamé ce sujet...    - exiguo sermone fores, Prop.: on parlerait peu de toi.    - in istum sermonem delabi: venir à parler de cela.    - multa inter sese vario sermone serebant, Virg. En. 6: leur conversation roulait sur plusieurs sujets.    - in sermonem hominum venire, Cic.: devenir le sujet des conversations.    - inter eos tu sermo es, Prop. 2, 21: tu fais l'objet de leurs conversations. [st1]2 [-] conversation savante, entretien philosophique, dialogue littéraire, discussion.    - feci sermonem inter nos habitum, Cic. Fam. 9: j'ai rédigé notre discussion.    - sermones Platonis, Quint.: les dialogues de Platon.    - Scaevola exposuit nobis sermonem Laelii de amicitiâ habitum ab illo secum, Cic. Lael. 1: Scévola nous rapporta ce que Lélius avait dit de l'amitié avec lui.    - Socratici sermones, Hor. C. 3: la doctrine de Socrate (enseignée par ses entretiens). [st1]3 [-] ton de la conversation, style familier, langage usuel; prose, ouvrage en vers qui se rapproche de la prose (satire, épître).    - contentio et sermo, Cic.: le discours soutenu et la conversation.    - sermonis plenus orator, Cic. Brut. 68: orateur d'une abondance familière.    - sermo merus, Hor. S. 1: de la prose toute pure.    - sermoni proximus, Quint.: qui se rapproche du ton de la conversation.    - alterni sermones, Hor.: dialogue (de la comédie). [st1]4 [-] rumeur publique, bruit qui court, mauvais propos, médisances.    - sermo est totā Asiā dissipatus, Cic. Fl. 6: le bruit s'est répandu dans toute l'Asie.    - sermones reprimere, Cic.: faire cesser les propos.    - sermones lacessere, Cic.: lancer des bruits.    - dabimus sermonem iis, qui, Cic. Fam. 9: nous donnerons prise à la médisance de ceux qui...    - ne putet aliquid sermonis in sese quaesitum, Cic. Fl. 5: qu'il ne s'imagine pas que j'aie cherché à le décrier.    - ille, sermo illius temporis, Cic. Rab. Post. 14: lui, la fable de ses contemporains. [st1]5 [-] discours public, harangue.    - sermo quem habui apud municipes meos, Plin.-jn.: le discours que j'ai prononcé dans ma ville natale.    - ex superiore et ex aequo loco sermones mei habiti, Cic. Fam. 3: le langage que j'ai tenu comme magistrat et comme particulier.    - sermo circa rura est, Plin.: je traite de l'agriculture. [st1]6 [-] langage, diction, langue, idiome, façon de parler, paroles.    - sermo humanus, Plin.: le langage des hommes.    - animalia quae sermone carent, Quint.: les animaux dépourvus de la parole.    - elegantia sermōnis, Cic.: élégance du style.    - Graeco sermone, Cic.: en grec.    - ingenium illi concessit, sermonem objecit, Sen.-rh.: il lui accorda le talent mais lui refusa le beau langage.    - accipi debet hic sermo, ac si... Dig. 7, 1, 20: on doit entendre cette expression dans le sens de...    - vulgi sermone, Dig.: dans la langue usuelle. [st1]7 [-] le Verbe (Tert. et Prud.) [ABCU]B - Sermo, Sermōnis, m.: Sermo (surnom romain).
    * * *
        Sermo, sermonis, masc. gen. Cic. Parolle, Langage.
    \
        Sermo et colloquutio. Cic. Propos et devis, Pourparlement.
    \
        Sermo est de te. Cic. On parle de toy.
    \
        Nullus mihi omnino cum illo sermo vlla vnquam de re fuit. Cic. Je ne parlay jamais à luy de rien qui fust.
    \
        In sermone. Trebonius Ciceroni. En parlant ensemble.
    \
        In sermonibus. Cic. En propos communs et devis.
    \
        Hac vice sermonum roseis Aurora quadrigis, etc. Virgil. Pendant ce pourparlement et interlocution, le soleil, etc.
    \
        Nec caput, nec pes sermonis apparet. Plautus. Il n'y a ne fin ne commencement.
    \
        Doctus sermonis vtriusque linguae. Horat. Scavant en Grec et en Latin.
    \
        Necdum sermonum stet honos, et gratia viuax. Horat. Non seulement la beauté et grace des mots et manieres de parler, dont on a long temps usé, ne sera point perdurable.
    \
        Fideles sermones. Catullus. Ausquels on doibt croire et adjouster foy.
    \
        Patrius sermo. Lucret. Le langage de mon pays.
    \
        Pedestris. Horat. Langage de style bas.
    \
        Dignum sermone aliquid agere. Horat. Digne qu'on en parle.
    \
        Conferre sermonem cum aliquo. Cic. Parler ensemble.
    \
        Delabi in aliquem sermonem. Cic. Tomber sur quelque propos.
    \
        Differre aliquid sermonibus. Liu. Divulguer, Semer par tout.
    \
        Sermo est tota Asia dissipatus, Cn. Pompeium, etc. Cic. Le bruit est par toute l'Asie que, etc.
    \
        Sermo datus per ciuitatem. Liu. Un bruit semé par la ville.
    \
        Dare sermonem alicui. Cic. Luy bailler occasion de mesdire.
    \
        Habere sermonem. Cic. Parler et deviser avec aucun, Tenir propos avec luy, Pourparler avec luy.
    \
        Primus annus habuit de hac reprehensione plurimum sermonis. Cic. Il fut beaucoup parlé la premiere annee de, etc.
    \
        Instituere sermonem cum aliquo. Cicero. Commencer à parler avec luy.
    \
        Mittere aliquem in fabulas et sermones. Quintil. Faire qu'on parle de luy, et qu'on s'en moque, que chascun en tienne ses comptes.
    \
        Medio viri sermone profari. Sil. Interrompre le propos d'aucun, Parler entredeux et parmi.
    \
        Rumpere sermone silentia. Ouid. Commencer à parler.
    \
        - per vrbem solus sermo est omnibus, Eum velle amicam liberare. Plaut. Parmi la ville chascun ne parle d'autre chose, sinon, etc.
    \
        Mihi sermo est apud deos. Cic. Je parle devant les dieux.
    \
        Multi sermonis sunt ista. Cic. Le propos est long.
    \
        Sermo est eum, etc. Plin. On dit, le bruit est que, etc.
    \
        Multus est sermo me iudicium iam de causa publica fecisse. Cic. Il est grand bruit que je, etc.
    \
        Suscipere sermonem. Quintil. Prendre la parolle.
    \
        Venire in sermonem hominum. Cic. Faire parler de soy.

    Dictionarium latinogallicum > sermo

  • 2 venio

    vĕnĭo, vēni, ventum, 4 ( fut. venibo, Pompon. ap. Non. 508, 23; imperf. venibat, Ter. Phorm. 4, 3, 47; gen. plur, part. sync. venientum, Verg. G. 4, 167; id. A. 1, 434; 6, 755), v. n. [Sanscr. root gā, go; Zend root gā, gam, go; Gr. BA-, bainô; Lat. ar-biter, venio; Goth. quiman; O. H. Germ. quëman, koman; Engl. come; v. Curt. Gr. Etym. p. 466], to come (cf. accedo).
    I.
    Lit.:

    nunc, cujus jussu venio et quam ob rem venerim, Dicam, etc.,

    Plaut. Am. prol. 17:

    veni, vidi, vici,

    Suet. Caes. 37: imus, venimus, videmus. Ter. Phorm. 1, 2, 53:

    maritimus hostis ante adesse potest quam quisquam venturum esse suspicari queat, etc.,

    Cic. Rep. 2, 3, 6:

    venio ad macellum,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3:

    ut veni ad urbem, etc.,

    Cic. Fam. 16, 12, 2:

    cupio, te ad me venire,

    id. ib. 16, 10, 1; Plaut. As. 2, 4, 2:

    mihi si spatium fuerit in Tusculanum veniendi,

    Cic. Fam. 9, 5, 3:

    Cato... cum venerat ad se in Sabinos,

    had come home, id. Rep. 3, 28, 40:

    quia nudius quartus venimus in Cariam ex Indiā,

    Plaut. Curc. 3, 68:

    sexto die Delum Athenis venimus,

    Cic. Att. 5, 12, 1:

    Italiam fato profugus, Laviniaque venit Litora,

    Verg. A. 1, 2:

    tumulum antiquae Cereris sedemque sacratam Venimus,

    id. ib. 2, 743 (cf. devenio):

    vin' ad te ad cenam veniam,

    Plaut. Stich. 3, 2, 30:

    mercator venit huc ad ludos,

    id. Cist. 1, 3, 9:

    homo ad praetorem deplorabundus venit,

    id. Aul. 2, 4, 38:

    neque ego te derisum venio neque derideo,

    id. ib. 2, 2, 46:

    ad istum emptum venerunt illum locum senatorium,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 124.—With inf.:

    parasitus modo venerat aurum petere,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 18:

    non nos Libycos populare penates Venimus,

    Verg. A. 1, 528.—

    Of inanimate subjects: navis huc ex portu Persico Venit,

    Plaut. Am. 1, 1, 249:

    denique in os salsi venit umor saepe saporis, Cum mare vorsamur propter,

    Lucr. 4, 220:

    (aër) Per patefacta venit penetratque foramina,

    id. 4, 891:

    (speculi imago) Dum venit ad nostras acies,

    id. 4, 279:

    sub aspectum venire,

    Cic. de Or. 2, 87, 358:

    in conspectu,

    Caes. B. C. 2, 27:

    in conspectum,

    Hirt. B. G. 8, 48; Cic. Fin. 1, 7, 24:

    muliebris vox mihi ad aures venit,

    Plaut. Rud. 1, 4, 13;

    in Italiā te moraturum, dum tibi litterae meae veniant,

    reaches you, Cic. Fam. 11, 24, 2: hereditas unicuique nostrum venit, comes, i. e. descends to each of us, id. Caecin. 26, 74; cf.:

    hic Verres hereditatem sibi venisse arbitratus est, quod in ejus regnum ac manus venerat is, quem, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 27, § 62: hic segetes, illic veniunt felicius uvae, come forth, i. e. grow, Verg. G. 1, 54; so,

    arbores sponte suā,

    id. ib. 2, 11; 2, 58; Prop. 1, 2, 10. —
    (β).
    Impers. pass., we, they, etc., came or have come, etc.:

    Lilybaeum venitur,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 141: ad me ventum est, it has fallen to me, id Quint. 1, 3:

    dum ad flumen Varum veniatur,

    Caes. B. C. 1, 87:

    (Galli) veniri ad se confestim existimantes, ad arma conclamant,

    id. B. G. 7, 70:

    ventum in insulam est,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    ubi eo ventum est,

    Caes. B. G. 1, 43:

    ad quos ventum erat,

    id. ib. 2, 11;

    3, 23: eo cum esset ventum,

    id. ib. 7, 61.—
    B.
    Esp., to come. spring, be descended:

    qui se Bebryciā veniens Amyci de gente ferebat (i. e. qui se ferebat venientem, etc.),

    Verg. A. 5, 373 Forbig. ad loc. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    vides, quo progrediente oratione venturum me puto,

    Cic. Rep. 1, 40, 62. ut jam a principio videndum sit, quemadmodum velis venire ad extremum orationis, id. Or. 59, 201:

    contra rem suam me nescio quando venisse questus est,

    that I appeared, id. Phil. 2, 2, 3: contra amici summam existimationem, id. Att. 1, 1, 4:

    si rem nullam habebis, quod in buccam venerit, scribito,

    id. ib. 1, 12, 4;

    v. bucca: si quid in mentem veniet,

    id. ib. 12, 36, 1.—So in Cic. with nom. only of neutr. pron. or res; but freq. impers. with gen.:

    cum matronarum ac virginum veniebat in mentem,

    when I thought of, Cic. Sull. 6, 19:

    venit enim mihi in mentem oris tui,

    id. Rosc. Am. 34, 95; id. Sull. 14, 38; v. also mens, II. B. fin. and the passages there cited:

    oratorum laus ita ducta ab humili venit ad summum, ut, etc.,

    id. Tusc. 2, 2, 5:

    prava ex falsis opinionibus veniunt,

    Quint. 5, 10, 34:

    vitium pejus, quod ex inopiā, quam quod ex copiā venit,

    id. 2, 4, 4:

    non omne argumentum undique venit,

    id. 5, 10, 21.—With dat.:

    existimabunt majus commodum ex otio meo quam ex aliorum negotiis reipublicae venturum,

    Sall. J. 4, 4; 8, 2:

    ubi ea dies, quam constituerat cum legatis, venit,

    Caes. B. G. 1, 8; so,

    dies,

    id. ib. 7, 3:

    tempus victoriae,

    id. ib. 7, 66; cf.:

    suum tempus eorum laudi,

    Quint. 3, 1, 21:

    non sumus omnino sine curā venientis anni,

    for the coming year, Cic. Q. Fr. 3, 4, 4:

    exemplum trahens Perniciem veniens in aevum,

    Hor. C. 3, 5, 16:

    veniens aetas,

    the future, Ov. F. 6, 639.—Of events, to come, i. e. to happen:

    quod hodie venit,

    Tac. A. 14, 43.—
    B.
    In partic.
    1.
    Venire in aliquid (rarely ad aliquid; v. infra), to come into, fall into any state or condition (so esp. freq.): venisse alicui in amicitiam, to have obtained one's friendship or alliance, Caes. B. G. 6, 5, 4:

    in calamitatem,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    in cognitionem alicujus,

    Quint. 7, 2, 20:

    in consuetudinem,

    Cic. Caecin. 2, 6; cf.:

    quaedam in consuetudinem ex utilitatis ratione venerunt,

    id. Inv. 2, 53, 160:

    in proverbii consuetudinem,

    id. Off. 2, 15, 55.—Of a personal subject:

    (milites) qui in consuetudinem Alexandrinae vitae venerant,

    Caes. B. C. 3, 110:

    ut non solum hostibus in contemptionem Sabinus veniret, sed, etc.,

    had fallen into contempt, id. B. G. 3, 17:

    in contentionem, etc.,

    Cic. Div. 2, 63, 129:

    si falso venisses in suspitionem, P. Sestio,

    id. Vatin. 1, 2:

    summum in cruciatum,

    Caes. B. G. 1, 31:

    aut in controversiam aut in contentionem,

    Quint. 3, 6, 44:

    in discrimen,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    in dubium,

    id. Quint. 2, 5:

    in alicujus fidem ac potestatem,

    to place one's self under the protection and in the power of a person, to surrender at discretion, Caes. B. G. 2, 13:

    ne in odium veniam,

    Cic. Fin. 2, 24, 79; cf.:

    Tarquinii nomen huic populo in odium venisse regium,

    id. Rep. 1, 40, 62:

    ipse illi perditae multitudini in odium acerbissimum venerit,

    id. Att. 10, 8, 6: in eam opinionem Cassius veniebat, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2:

    in partem alicujus,

    to take part in it, Cic. Fam. 14, 2, 3:

    in periculum,

    Caes. B. C. 1, 17:

    in sermonem alicujus,

    i. e. to enter into conversation, Cic. Att. 14, 1, 1;

    and in another sense: cum loquerer cum Phaniā, veni in eum sermonem, ut dicerem, etc.,

    I happened to say that, id. Fam. 3, 5, 3:

    nonnullam in spem veneram, posse me, etc.,

    id. de Or. 2, 54, 217:

    summam in spem per Helvetios regni obtinendi venire,

    to entertain hopes, to hope, Caes. B. G. 1, 18.— Esp. with res as subject, the affair came to, reached the point, etc.:

    res proxime formam latrocinii venerat,

    Liv. 2, 48, 5; 2, 56, 5:

    res venit prope secessionem,

    id. 6, 42, 10. ad ultimum dimicationis rati rem venturam, id. 2, 56, 5:

    cum speramus eo rem venturam, ut, etc.,

    Hor. Ep. 2, 1, 226.— Impers.:

    saepe in eum locum ventum est, ut, etc.,

    to such a point that, Caes. B. G. 6, 43; Liv. 7, 30, 9.—
    (β).
    Ad aliquid: bene agis, Alba;

    ad tuam veniam condicionem,

    will accept, Cic. Verr. 2, 3, 62, § 146:

    ad summum fortunae,

    to attain, Hor. Ep. 2, 1, 32.—
    2.
    In speaking, to come to a topic:

    ut jam a fabulis ad facta veniamus,

    Cic. Rep. 2, 2, 4:

    ut ad fabulas veniamus,

    id. Rosc. Am. 16, 46:

    venio ad tertiam epistulam,

    id. Q. Fr. 3, 14, 12:

    venio ad recentiores litteras,

    id. Att. 14, 19, 5:

    ad Arcesilam Carneademque veniamus,

    id. Ac. 2, 4, 12:

    venio nunc ad tertium genus illud, etc.,

    id. Rep. 3, 33, 45:

    ad istius morbum et insaniam,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > venio

  • 3 capto

    capto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] chercher à saisir, tâcher d'avoir. [st2]2 [-] chercher à prendre, être à l’affût de, épier, rechercher, convoiter, viser à. [st2]3 [-] chercher à prendre par adresse, chercher à tromper; interpréter captieusement; tâcher de gagner par insinuation, gagner, circonvenir, séduire, faire sa cour. [st2]4 [-] capter (un héritage).    - captare sermonem alicujus, Plaut. Cas. 2.8.8: chercher à surprendre les paroles de qqn.    - voluptatem captare, Cic. Fin. 1, 7, 24: rechercher le plaisir.    - honores captare: rechercher les honneurs.    - quid me captas laedere? Phaedr. 4, 8, 6: pourquoi cherches-tu à me faire du mal?    - verba captare, Dig. 10, 4, 19: interpréter les mots avec malignité, chicaner sur les mots.    - occasionem captare: guetter le moment, épier l'occasion.    - captare testamentum: capter un testament.    - captare ne: chercher à éviter de.
    * * *
    capto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] chercher à saisir, tâcher d'avoir. [st2]2 [-] chercher à prendre, être à l’affût de, épier, rechercher, convoiter, viser à. [st2]3 [-] chercher à prendre par adresse, chercher à tromper; interpréter captieusement; tâcher de gagner par insinuation, gagner, circonvenir, séduire, faire sa cour. [st2]4 [-] capter (un héritage).    - captare sermonem alicujus, Plaut. Cas. 2.8.8: chercher à surprendre les paroles de qqn.    - voluptatem captare, Cic. Fin. 1, 7, 24: rechercher le plaisir.    - honores captare: rechercher les honneurs.    - quid me captas laedere? Phaedr. 4, 8, 6: pourquoi cherches-tu à me faire du mal?    - verba captare, Dig. 10, 4, 19: interpréter les mots avec malignité, chicaner sur les mots.    - occasionem captare: guetter le moment, épier l'occasion.    - captare testamentum: capter un testament.    - captare ne: chercher à éviter de.
    * * *
        Capto, captas, captare, Frequentatiuum. Ouid. Guetter et tascher à prendre, ou surprendre, Cercher le moyen d'avoir quelque chose, Prendre.
    \
        Aera auribus captare. Virg. Tendre l'oreille pour scavoir de quel costé vient le vent.
    \
        Assensionem. Cic. Tascher à faire consentir.
    \
        Colla lacertis. Ouid. Accoller.
    \
        Consilium. Terent. Consulter.
    \
        Feras laqueis. Virgil. Chasser, ou Tendre aux bestes sauvages.
    \
        Fontem nuda manu. Seneca. Prendre à la main de l'eaue de fontaine, Boire à la main.
    \
        Frigus. Virgil. Cercher la frescheur.
    \
        Misericordiam. Cic. Cercher les moyens et tascher d'obtenir misericorde.
    \
        Muscas. Tranquill. Chasser aux mousches.
    \
        Nomen imperatorium captare. Ci. Tascher d'acquerir le nom et tiltre de etc.
    \
        Nubes et inania. Horat. S'envoler en l'air.
    \
        Occasionem. Cic. Espier l'opportunité.
    \
        Pisces arundine. Ouid. Pescher à la ligne.
    \
        Risus. Cic. Faire chose pour rire.
    \
        Sermonem alicuius. Plaut. Tascher d'ouir ce que dit un autre.
    \
        Solitudines. Cic. Cercher lieux solitaires.
    \
        Somnos. Colum, Dormir, S'endormir.
    \
        Sonitum aure admota. Liu. Tascher d'ouir le son.
    \
        Tempestates. Liu. Guetter le temps propice.
    \
        Tempus. Liu. Espier l'opportunité.
    \
        Vmbras arborum. Colum. Se retirer à l'ombre des arbres.
    \
        Voluptatem. Cic. Prendre ses plaisirs et esbas.
    \
        Captare aliquem. Plautus. Tascher à decevoir aucun, et le surprendre, ou prendre au pied levé, Espier l'opportunité de le prendre au bric et au desprouveu, L'esclairer de pres, Tascher à le trouver en faulte.
    \
        Captare aliquem. Martial. Luy faire la court, Tascher de le gaigner et attirer à soy.
    \
        Captare aliquem emolumento aliquo. Cic. Attirer à soy à cause du prouffit.

    Dictionarium latinogallicum > capto

  • 4 gusto

    gusto, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] goûter (au pr. et au fig.).    - gustare aquam, Cic. Fam. 7, 26, 1: goûter de l'eau.    - primis, ut dicitur, labris gustare physiologiam, Cic. Nat. 1, 20: effleurer, comme on dit, du bout des lèvres les sciences naturelles.    - gustare civilem sanguinem, Cic. Phil. 2, 71: goûter du sang des citoyens. --- cf. Cic. Arch. 17 ; de Or. 1, 145.    - paululum istarum artium gustavi, Cic. de Or. 3, 75: j'ai goûté un tout petit peu à ces études théoriques.    - gustare de potione, Suet. Tit. 2: goûter à un breuvage.    - Metrodorum gustare, Cic. de Or. 3, 20, 75: suivre pendant quelque temps les leçons de Métrodore.    - sermonem alicujus gustare, Plaut. Most. 5, 1, 15: épier les paroles de qqn.    - amorem vitae gustare, Lucr. 5, 179: goûter les douceurs de la vie. [st1]2 [-] manger un peu, faire une collation.    - frigida lavabatur, deinde gustabat, Plin. Ep. 3, 5, 11: il prenait un bain d'eau froide, puis il faisait une collation. --- Suet. Aug. 76; Cic. Mur. 74.
    * * *
    gusto, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] goûter (au pr. et au fig.).    - gustare aquam, Cic. Fam. 7, 26, 1: goûter de l'eau.    - primis, ut dicitur, labris gustare physiologiam, Cic. Nat. 1, 20: effleurer, comme on dit, du bout des lèvres les sciences naturelles.    - gustare civilem sanguinem, Cic. Phil. 2, 71: goûter du sang des citoyens. --- cf. Cic. Arch. 17 ; de Or. 1, 145.    - paululum istarum artium gustavi, Cic. de Or. 3, 75: j'ai goûté un tout petit peu à ces études théoriques.    - gustare de potione, Suet. Tit. 2: goûter à un breuvage.    - Metrodorum gustare, Cic. de Or. 3, 20, 75: suivre pendant quelque temps les leçons de Métrodore.    - sermonem alicujus gustare, Plaut. Most. 5, 1, 15: épier les paroles de qqn.    - amorem vitae gustare, Lucr. 5, 179: goûter les douceurs de la vie. [st1]2 [-] manger un peu, faire une collation.    - frigida lavabatur, deinde gustabat, Plin. Ep. 3, 5, 11: il prenait un bain d'eau froide, puis il faisait une collation. --- Suet. Aug. 76; Cic. Mur. 74.
    * * *
        Gusto, gustas, gustare. Caesar. Gouster.

    Dictionarium latinogallicum > gusto

  • 5 incidentia

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incidentia

  • 6 incido

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incido

  • 7 lego

    I lēgī, lēctum, ere
    1) собирать (nuces C; flores V, Ap; mala ex arbore V; oleam digitis nudis Vr)
    legenda ejus nunc ossa, mox carmina Ap — теперь нужно будет собрать его (умершего поэта) кости, а затем — читать его стихи ( игра на 1 и 11 значениях глагола)
    2) выщипывать, вырывать ( alicui capillos Ph); вынимать, извлекать ( ossa e vulneribus Q)
    3) сматывать, наматывать, скручивать ( funem VF); поднимать ( ancoras SenT)
    4) подбирать, убирать ( vela V)
    5) похищать, красть (sacra divum = deorum H)
    6) проходить, проезжать, пробегать, проплывать (saltūs, aequor O)
    l. vestigia alicujus V — идти по чьим-л. следам
    l. oram litoris primi погов. V — держаться берега, т. е. не забираться слишком далеко
    7) выбирать, подбирать ( sibi domum O)
    9) принимать (ore, sc. extremum halitum alicujus V); подслушивать ( sermonem alicujus Pl)
    10) видеть, различать взором ( aliquem V)
    11) читать (libros C, Vtr; scripta C); читать вслух ( alicui epistulam C)
    ab oculo Pt (de tabella Ap) l. — читать с листа (без запинки)
    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur O — пока меня будут читать, и ты не будешь забыта
    12) произносить ( orationes PJ); декламировать ( versūs PJ); зачитывать, оглашать
    l. aliquid apud aliquem Su — слушать у кого-л. лекцию (доклад) о чём-либо
    II lēgo, āvī, ātum, āre [ lex ]
    1) возлагать, поручать (alicui negotium Pl)
    2) посылать, отправлять послом (l. aliquos Romam ad senatum AG)
    l. aliquem Pompejo C — назначить кого-л. легатом к Помпею
    legari ab aliquo C — быть назначенным кем-л. ( или добиться у кого-л. назначения) на пост легата
    4) (тж. testamento l. Pl) завещать, оставлять по завещанию (l. alicui pecuniam C, fundum Pt)
    l. alicui aliquid ab aliquo — завещать что-л. кому-л. через кого-л. (l. alicui pecuniam a filio C)

    Латинско-русский словарь > lego

  • 8 memoria

    mĕmŏrĭa, ae, f. [memor].
    I.
    The faculty of remembering, memory, recollection (class.):

    ubi me fugiet memoria,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 2:

    Edepol, memoria's optumad,

    id. Mil. 1, 1, 45:

    bona,

    Cic. Att. 8, 4, 2:

    segnis ac lenta,

    Sen. Ep. 74, 1:

    tenacissima,

    Quint. 1, 1, 19:

    Hortensius memoriā tantā fuit, ut, etc.,

    Cic. Brut. 88, 301:

    hoc in memoria mea penitus insedit,

    id. de Or. 2, 28, 122:

    in memoriam redigere,

    to recall to mind, recollect, id. Fam. 1, 9, 9; so,

    in memoriam reducere,

    id. Inv 1, 52, 98 memoriā comprehendere, to hold in the memory, commit to memory, id. do Or. 1, 34, 154:

    memoriā tenere,

    id. Sen. 4, 12; Caes. B. G. 1, 14:

    memoriā custodire,

    Cic. de Or. 1, 28, 127:

    memoriam agitare,

    to exercise the memory, Quint. 1, 8, 14:

    habere in memoriā,

    to remember, Ter. And. 1, 1, 13:

    hoc est mihi in memoriā,

    in my recollection, Cic. Sull. 13, 37:

    deponere aliquid ex memoriā,

    to forget a thing, id. ib. 6, 18:

    memoriam alicujus deponere,

    to forget, Caes. B. G. 1, 14:

    si memoria fefellerit,

    Quint. 11, 3, 127:

    hoc fugit memoriam meam,

    has escaped my recollection, id. 4, 5, 3:

    Carthaginem excidisse de memoriā,

    Liv. 29, 19, 12; cf.:

    memoriā cedere,

    id. 2, 33, 9:

    memoriā abire,

    id. 2, 4, 2 ut mea memoria est, Cic. Att. 13, 31, 4:

    ex memoriā exponam,

    from memory, id. Cat. 3, 6, 13.—
    II.
    Memory, remembrance:

    si quid faciendumst mulieri male... Ibi ei inmortalis memoriast meminisse,

    Plaut. Mil. 3, 3, 15: verterunt sese memoriae, remembrances are altered, i. e. times are changed, id. Truc. 2, 1, 10:

    memoriā dign' viri,

    Cic. Fin. 5, 1, 2:

    nostrae,

    id. Fam. 8, 3, 3:

    memoriae prodere sermonem alicujus,

    to hand down to posterity, to leave in writing, to record, id. de Or. 3, 4, 14:

    memoriam prodere,

    to transmit, hand down, Caes. B. G. 1, 13:

    traditur memoriae, prolapsum cecidisse,

    it is related, Liv. 5, 21:

    vivit, vivetque per omnium saeculorum memoriam,

    Vell. 2, 66, 5:

    (oratio) ad memoriam laudum domesticarum,

    Cic. Brut. 16, 62:

    quorum memoria et recordatio jucunda sane fuit,

    id. ib. 2, 9:

    memoria immortalis,

    Nep. Att. 11, 5.—
    B.
    Transf.
    1.
    The time of remembrance, period of recollection, time:

    multi superiori memoriā se in alias civitates contulerunt,

    in earlier times, Cic. Balb. 12, 28:

    Cratippus princeps hujus memoriae philosophorum,

    in our time, at the present time, id. Off. 3, 2, 5:

    quod persaepe et nostrā, et patrum memoriā acci dit,

    id. Font. 7, 13:

    usque ad nostram memoriam,

    id. Imp. Pomp. 18, 54:

    quod in omni memoriā est omnino inauditum,

    id. Vatin. 14, 33:

    post hominum memoriam,

    since the memory of man, id. Cat. 1, 7, 16:

    paulo supra hanc memoriam,

    a little before this, a short time since, Caes. B. G. 6, 19.—
    2.
    An historical account, relation, narration:

    liber, quo iste omnium rerum memoriam breviter complexus est,

    Cic. Brut. 3, 14:

    de Magonis interitu duplex memoria prodita est,

    Nep. Hann. 8, 2:

    memoriam vitae prosā oratione composuit,

    Suet. Claud. 1 fin.
    b.
    Concr., a written account, narrative, memoir:

    quispiam ex his, qui se ad litteras memoriasque veteres dediderat,

    Gell. 2, 21, 6:

    in veteribus memoriis scriptum legimus,

    id. 4, 6, 1; 7, 8, 1:

    sine ullā pristini auctoris memoriā,

    Suet. Dom. 5.—
    c.
    (Eccl. Lat.) A monument, esp. a Christian church as a memorial of a saint or monument of a martyr:

    in memoriā Cypriani manere,

    Aug. Conf 5, 8, 3: memoriae martyrum templis deorum succedunt, id. Civ. Dei, 26, 5;

    22, 8, 11 and 12 al.: memoriam sibi et suis com parare,

    Inscr. Grut. 827, 8.—
    III.
    Personified, the goddess of memory, = Mnemosyne, Afran. ap. Gell. 13, 8, 3:

    Jovis (filias, ex memoria uxore,

    Arn. 3, c. 37.

    Lewis & Short latin dictionary > memoria

  • 9 aemulor

    ātus aum, ārī depon. [ aemulus ]
    1) соревноваться, стараться не уступать, стремиться сравняться (с кем-л.) или достичь (чего-л.) (ae. aliquem Nep, QC, Q, T и aliquid C)
    2) подражать, воспроизводить ( sermonem alicujus Ap)
    3) ревновать, завидовать (iis, qui aliquid habent C)
    4) соперничать (alicui C, T; cum aliquo L; inter se T)

    Латинско-русский словарь > aemulor

  • 10 aucupo

    āvī, ātum, āre [ auceps ]
    заниматься птицеловством Vr, Col, Dig; в act. тк. перен. выслеживать, подстерегать ( ex insidiis Pl); подслушивать (sermonem alicujus Pl; arcana SenT)

    Латинско-русский словарь > aucupo

  • 11 capto

    āvī, ātum, āre [intens. к capio ]
    1) хватать, ловить (feras V; leporem laqueo H; pisces arundine Tib)
    2) стараться достать, усиленно добиваться, гнаться, настойчиво домогаться ( adulatores cenas divitum captant Pt)
    c. occasionem C — стараться уловить момент, использовать случай
    c. sermonem alicujus Pl — подслушивать чью-л. речь
    c. testamenta H, Sen — всемерно добиваться завещания (в свою пользу), стремиться урвать (заполучить) наследство
    c. aliquem M — стараться расположить кого-л. в свою пользу
    3) извращать, искажать, перетолковывать ( verba Dig)

    Латинско-русский словарь > capto

  • 12 defugio

    dē-fugio, fūgī, (fugitum), ere
    1) убегать, бежать (totum sinistrum cornu defugit L)
    2) избегать, уклоняться, отвергать (d. sermonem alicujus, proelium Cs; disputationem C)

    Латинско-русский словарь > defugio

  • 13 gusto

    āvī, ātum, āre
    1) отведывать, пробовать (aquam C; anserem Cs; de potione Su)
    aquam liberam g. погов. Pt — пить свободную воду, т. е. быть свободным человеком (не знать рабства)
    2) закусить, покушать (de aliquā re Pt; lavabatur, deinde gustabat PJ)
    3)
    а) испытывать, (ис)пробовать, наведывать, вкушать (vitae amorem Lcr; partem voluptatis C)
    б) (по)слушать (aliquem C; sermonem alicujus Pl)

    Латинско-русский словарь > gusto

  • 14 gusto

    gusto, āvi, ātum, 1, v. a. [gustus], to taste, to take a little of any thing (freq. and class.; cf.: libo, manduco, edo, etc.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    cum biduum ita jejunus fuissem, ut ne aquam quidem gustarem,

    Cic. Fam. 7, 26, 1:

    leporem et gallinam et anserem gustare fas non putant,

    Caes. B. G. 5, 11:

    gustatus sanguis,

    Plin. 8, 16, 19, § 52: celerius panis mandendus quam vinum [p. 832] gustandum, Cels. 4, 3:

    gustare de potione,

    Suet. Tit. 2:

    herba subsalsa gustanti,

    Plin. 21, 29, 103, § 175:

    alypon acre gustatu ac lentum,

    id. 27, 4, 7, § 22:

    aliquid de sanguine,

    Juv. 15, 92; 14, 85.—Prov.:

    primis, ut dicitur, labris gustare physiologiam,

    i. e. to have a superficial knowledge of, Cic. N. D. 1, 8, 20.—
    B.
    In partic., to take a slight meal, to take a luncheon or whet; to eat a little:

    Cretes, quorum nemo gustavit umquam cubans,

    Cic. Mur. 35, 74:

    post solem plerumque frigida lavabatur, deinde gustabat, dormiebatque minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11; Aug. ap. Suet. Aug. 76.—
    II.
    Trop., to taste, partake of, enjoy:

    gustaras civilem sanguinem vel potius exsorbueras,

    Cic. Phil. 2, 29, 71:

    gustare partem ullam liquidae voluptatis,

    id. Fin. 1, 18, 58:

    quod si ipsi haec neque attingere neque sensu nostro gustare possemus, tamen, etc.,

    id. Arch. 8, 17:

    praecepta,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    summatim rerum causas et genera ipsa,

    id. ib. 2, 36, 123:

    Metrodorum illum,

    i. e. heard, attended for a while, id. ib. 3, 20, 75:

    partem aliquam rei publicae,

    id. Fam. 12, 23, 3:

    sermonem alicujus,

    i. e. listen to, overhear, Plaut. Most. 5, 1, 15:

    amorem vitae,

    Lucr. 5, 179:

    lucellum,

    Hor. S. 2, 5, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > gusto

  • 15 venio

    vĕnĭo, īre, vēni, ventum - intr. -    - cf. gr. βαίνω (*βανjω) -- racine: ban-.    - fut. arch., venibo, Pompon. Com. 65 (NON. 508, 23) ; impf. sync. venibat, Ter. Phorm. 652 ; gén. pl. du part. prés. venientum, Virg. G. 4, 167; En. 1, 434; 6, 755, pour le mètre. [st1]1 [-] aller, venir, arriver.    - in locum venire, Cic. Verr. 4, 72: venir dans un lieu.    - Delum Athenis venire, Cic. Att. 5, 12, 1: venir d'Athènes à Délos.    - astu venire (= Athenas venire), Nep. Alc. 6, 4: venir à la ville (= venir à Athènes).    - ad judicium de contione venire, Cic. Clu. 93: venir de l'assemblée au tribunal.    - venturi speciem simulans, Tac.: faisant croire à son arrivée.    - poét. Italiam venire, Virg. En. 1, 2: venir en Italie.    - ad istum emptum venerunt illum locum senatorium, Cic. Verr. 2, 124: ils vinrent vers lui pour acheter cette place de sénateur.    - avec inf. de but venerat aurum petere, Plaut. Bac. 631: il était venu chercher l'or.    - avec double dat. venire auxilio (subsidio) alicui: venir au secours de qqn.    - in conspectum alicujus venire, Cic. Fin.1, 24: venir sous les regards de qqn.    - en parl. de choses quae sub aspectum veniunt, Cic. de Or, 2, 358: les objets qui tombent sous la vue.    - res alicui in mentem venit, Cic. Br. 139: une chose vient à l'esprit de qqn.    - venit mihi in mentem Catonis, Cic. Verr. 5, 180: il me souvient de Caton.    - passif impers. ubi intellexit ultro ad se veniri, Caes. BG. 5, 56, 1: quand il eut compris qu'on venait à lui spontanément.    - Lilybaum venitur, Cic. Verr. 5, 141: on vient à Lilybée.    - ad quos ventum erat, Caes. BG. 2, 11: vers lesquels on était venu.    - sens jurid. contra rem alicujus venire, Cic. Phil. 2, 3: intervenir (se présenter) contre les intérêts de qqn. [st1]2 [-] venir (en parl. du temps).    - tempus victoriae venit, Caes. BG. 7, 66, 2: le moment de vaincre est venu.    - veniens annus, Cic. Q. 3, 4, 4: l'année qui vient (l'année prochaine). [st1]3 [-] venir, arriver, se présenter, se montrer; parvenir à, échoir à.    - illic veniunt felicius uvae, Virg. G. 1, 54: là les raisins viennent plus heureusement.    - avec le dat. dum tibi litterae meae veniant, Cic. Fam. 11, 24, 2: jusqu'à ce que mes lettres t'arrivent.    - hereditas alicui venit, Cic. Caec. 74; Verr, 4, 62: un héritage arrive, échoit à qqn.    - canibus rabies venit, Virg.: la rage s'empare des chiens.    - hereditas unicuique venit, Cic.: un héritage échoit à chacun.    - Ptolemaeo Aegyptus sorte venit: le sort assigna l'Egypte à Ptolémée.    - ad id inopiae ventum est ut, Liv.: on en arriva à ce point de détresse que.    - venire in contemptionem alicui: se faire mépriser de qqn, encourir le mépris de qqn.    - ex otio meo commodum rei publicae venit, Sall. J. 4, 4: l'Etat tire avantage de ma vie de loisir.    - saepe venit ad aures meas te... dicere, Cic. Marc. 25: souvent il m'est revenu aux oreilles que tu disais...    - ad id quod cupiebat venit, Cic. Off. 1, 113: il est venu à ses fins. [st1]4 [-] provenir de, naître de.    - Bebrycia de gente venire, Virg.: être issu de la race des Bébryciens.    - prava ex falsis opinionibus veniunt, Quint.: les fausses opinions donnent naissance aux mauvaises actions.    - venit a gestu decor, Quint.: le geste contribue à la beauté de l'action oratoire.    - non omne argumentum undique venit, Quint.: tous les arguments ne se trouvent pas partout.    - vitium pejus ex inopia venit, Quint. 2, 4, 4: un défaut plus grand provient de la disette. [st1]5 [-] venir à qqch, venir dans tel ou tel état.    - aliquis venit in calamitatem, Cic. Amer. 49: qqn tombe dans une situation malheureuse.    - aliquid in proverbii consuetudinem venit, Cic. Off. 2, 55: qqch est passé à l'état de proverbe.    - in consuetudinem Alexandrinae vitae venerant, Caes. BC. 3, 110, 2: ils avaient pris les habitudes de vie d'Alexandrie.    - in contemptionem alicui venire, Caes. BG. 3, 17, 5: devenir pour qqn un objet de mépris.    - in odium (alicui) venire, Cic. Fin. 2, 79 ; Rep. 1, 62: en venir à être détesté (de qqn).    - in periculum venire, Caes. BC. 1, 17, 2: tomber dans le danger.    - in spem regni obtinendi venire, Caes. BG. 1, 18, 9: concevoir l'espérance de détenir le trône.    - in potestatem alicujus venire, Caes. BC. 2, 32, 4: se rendre, se soumettre à qqn.    - in existimantium arbitrium venire, Cic. Br. 92: s'exposer au jugement décisif des critiques.    - saepe in eum locum ventum est ut, Caes. BG. 6, 43, 4: souvent les choses en vinrent à ce point que...    - ad condicionem alicujus venire, Cic. Verr. 3, 146: accepter les conditions de qqn.    - res venit prope secessionem, Liv. 6, 42, 10: on en vint presque à une sécession.    - ad ultimum dimicationis res venit, Liv. 2, 56, 5: on en vient à un combat à outrance. [st1]6 [-] passer à un sujet, venir à, en venir à.    - ut jam a fabulis ad facta veniamus, Cic. Rep. 2, 4: pour que maintenant nous passions des récits fabuleux aux faits.    - venio ad tertiam epistulam, Cic. Q. 3, 14, 12: j'en viens à la troisième lettre.    - veni in eum sermonem ut dicerem, Cic.: j'en vins à dire.    - venit jam in contentionem utrum sit probabilius... Cic.: désormais l'enjeu du débat est de savoir laquelle des deux popositions est la plus probable.
    * * *
    vĕnĭo, īre, vēni, ventum - intr. -    - cf. gr. βαίνω (*βανjω) -- racine: ban-.    - fut. arch., venibo, Pompon. Com. 65 (NON. 508, 23) ; impf. sync. venibat, Ter. Phorm. 652 ; gén. pl. du part. prés. venientum, Virg. G. 4, 167; En. 1, 434; 6, 755, pour le mètre. [st1]1 [-] aller, venir, arriver.    - in locum venire, Cic. Verr. 4, 72: venir dans un lieu.    - Delum Athenis venire, Cic. Att. 5, 12, 1: venir d'Athènes à Délos.    - astu venire (= Athenas venire), Nep. Alc. 6, 4: venir à la ville (= venir à Athènes).    - ad judicium de contione venire, Cic. Clu. 93: venir de l'assemblée au tribunal.    - venturi speciem simulans, Tac.: faisant croire à son arrivée.    - poét. Italiam venire, Virg. En. 1, 2: venir en Italie.    - ad istum emptum venerunt illum locum senatorium, Cic. Verr. 2, 124: ils vinrent vers lui pour acheter cette place de sénateur.    - avec inf. de but venerat aurum petere, Plaut. Bac. 631: il était venu chercher l'or.    - avec double dat. venire auxilio (subsidio) alicui: venir au secours de qqn.    - in conspectum alicujus venire, Cic. Fin.1, 24: venir sous les regards de qqn.    - en parl. de choses quae sub aspectum veniunt, Cic. de Or, 2, 358: les objets qui tombent sous la vue.    - res alicui in mentem venit, Cic. Br. 139: une chose vient à l'esprit de qqn.    - venit mihi in mentem Catonis, Cic. Verr. 5, 180: il me souvient de Caton.    - passif impers. ubi intellexit ultro ad se veniri, Caes. BG. 5, 56, 1: quand il eut compris qu'on venait à lui spontanément.    - Lilybaum venitur, Cic. Verr. 5, 141: on vient à Lilybée.    - ad quos ventum erat, Caes. BG. 2, 11: vers lesquels on était venu.    - sens jurid. contra rem alicujus venire, Cic. Phil. 2, 3: intervenir (se présenter) contre les intérêts de qqn. [st1]2 [-] venir (en parl. du temps).    - tempus victoriae venit, Caes. BG. 7, 66, 2: le moment de vaincre est venu.    - veniens annus, Cic. Q. 3, 4, 4: l'année qui vient (l'année prochaine). [st1]3 [-] venir, arriver, se présenter, se montrer; parvenir à, échoir à.    - illic veniunt felicius uvae, Virg. G. 1, 54: là les raisins viennent plus heureusement.    - avec le dat. dum tibi litterae meae veniant, Cic. Fam. 11, 24, 2: jusqu'à ce que mes lettres t'arrivent.    - hereditas alicui venit, Cic. Caec. 74; Verr, 4, 62: un héritage arrive, échoit à qqn.    - canibus rabies venit, Virg.: la rage s'empare des chiens.    - hereditas unicuique venit, Cic.: un héritage échoit à chacun.    - Ptolemaeo Aegyptus sorte venit: le sort assigna l'Egypte à Ptolémée.    - ad id inopiae ventum est ut, Liv.: on en arriva à ce point de détresse que.    - venire in contemptionem alicui: se faire mépriser de qqn, encourir le mépris de qqn.    - ex otio meo commodum rei publicae venit, Sall. J. 4, 4: l'Etat tire avantage de ma vie de loisir.    - saepe venit ad aures meas te... dicere, Cic. Marc. 25: souvent il m'est revenu aux oreilles que tu disais...    - ad id quod cupiebat venit, Cic. Off. 1, 113: il est venu à ses fins. [st1]4 [-] provenir de, naître de.    - Bebrycia de gente venire, Virg.: être issu de la race des Bébryciens.    - prava ex falsis opinionibus veniunt, Quint.: les fausses opinions donnent naissance aux mauvaises actions.    - venit a gestu decor, Quint.: le geste contribue à la beauté de l'action oratoire.    - non omne argumentum undique venit, Quint.: tous les arguments ne se trouvent pas partout.    - vitium pejus ex inopia venit, Quint. 2, 4, 4: un défaut plus grand provient de la disette. [st1]5 [-] venir à qqch, venir dans tel ou tel état.    - aliquis venit in calamitatem, Cic. Amer. 49: qqn tombe dans une situation malheureuse.    - aliquid in proverbii consuetudinem venit, Cic. Off. 2, 55: qqch est passé à l'état de proverbe.    - in consuetudinem Alexandrinae vitae venerant, Caes. BC. 3, 110, 2: ils avaient pris les habitudes de vie d'Alexandrie.    - in contemptionem alicui venire, Caes. BG. 3, 17, 5: devenir pour qqn un objet de mépris.    - in odium (alicui) venire, Cic. Fin. 2, 79 ; Rep. 1, 62: en venir à être détesté (de qqn).    - in periculum venire, Caes. BC. 1, 17, 2: tomber dans le danger.    - in spem regni obtinendi venire, Caes. BG. 1, 18, 9: concevoir l'espérance de détenir le trône.    - in potestatem alicujus venire, Caes. BC. 2, 32, 4: se rendre, se soumettre à qqn.    - in existimantium arbitrium venire, Cic. Br. 92: s'exposer au jugement décisif des critiques.    - saepe in eum locum ventum est ut, Caes. BG. 6, 43, 4: souvent les choses en vinrent à ce point que...    - ad condicionem alicujus venire, Cic. Verr. 3, 146: accepter les conditions de qqn.    - res venit prope secessionem, Liv. 6, 42, 10: on en vint presque à une sécession.    - ad ultimum dimicationis res venit, Liv. 2, 56, 5: on en vient à un combat à outrance. [st1]6 [-] passer à un sujet, venir à, en venir à.    - ut jam a fabulis ad facta veniamus, Cic. Rep. 2, 4: pour que maintenant nous passions des récits fabuleux aux faits.    - venio ad tertiam epistulam, Cic. Q. 3, 14, 12: j'en viens à la troisième lettre.    - veni in eum sermonem ut dicerem, Cic.: j'en vins à dire.    - venit jam in contentionem utrum sit probabilius... Cic.: désormais l'enjeu du débat est de savoir laquelle des deux popositions est la plus probable.
    * * *
        Venio, venis, veni, ventum, venire. Cic. Venir.
    \
        Supplicem venire ad aliquem. Cic. Venir faire la cour à autruy, et se humilier devant luy.
    \
        Solet vero sub eiusmodi victu venire, vt alius non reddatur. Cels. Communeement il advient que, etc.
    \
        Satis venire duobus. Virgil. Estre suffisant pour resister à deux.
    \
        Illic veniunt foelicius vuae. Virg. Viennent et croissent.
    \
        Eius quae ex Africa venit, octoni asses. Plin. Qu'on apporte d'Afrique.
    \
        Scribis in Italia te moraturum, dum tibi literae meae veniant. Cic. Jusques à ce qu'on t'apporte de mes lettres.
    \
        In orationem venire. Quintil. Entrer en oraison.
    \
        Mane: hoc quod coepi, primum enarrem Clitipho: Post, istuc veniam. Terent. Je parleray de ceci.
    \
        Ad Archesilam, Carneademque veniamus. Cic. Venons à parler d'Archesilas.
    \
        Alicui venire aduorsum. Plaut. Aller au devant de luy.
    \
        In amicitiam venire aliquorum. Liu. S'allier avec eulx, Faire alliance avec eulx par amitié.
    \
        Omnibus rebus, quae sub aspectum veniunt. Cicero. Qu'on peult veoir à l'oeil.
    \
        Ad aures alicuius venire. Horat. Estre ouy.
    \
        Ad aures meas venit, te, etc. Cic. J'ay ouy dire.
    \
        Alicui auxilio venire. Liu. Venir à son ayde, Le venir secourir.
    \
        In bona alicuius venire. Ouid. Se mettre dedens les biens d'aucuns, et les usurper.
    \
        In calamitatem venire. Cic. Tomber en calamité.
    \
        In eum casum veneram, vt omnis, etc. Cic. J'estoye tombé en cest inconvenient.
    \
        In certamen venire. Cic. Entrer en different et debat.
    \
        Venire in certamen virtutis. Cic. Contendre et debatre contre vertu.
    \
        In colloquium ad aliquem venire. Liu. Venir pour parlementer avec luy.
    \
        In complexum alicuius venire. Cic. Estre embrassé ou accollé d'aucun.
    \
        In confessum venit ea res. Plin. iunior. Nul ne nie cela, Chascun le confesse.
    \
        In consilium alicuius venire. Cic. Venir vers luy pour luy bailler conseil.
    \
        In conspectum alicuius venire. Cic. Se presenter à luy, S'affronter à luy.
    \
        Quum in conspectum eius venissent. Caesar. Quand ils furent venuz devant luy.
    \
        Ad me in conspectum venire vetueram. Plancus ad Ciceronem. Je luy avoye defendu de se trouver devant moy.
    \
        In consuetudinem venire. Cic. Venir en usage.
    \
        In consuetudinem benignitatis venit. Cic. Il a accoustumé de faire liberalité.
    \
        In contemptionem alicui venire. Caes. Estre desprisé de luy.
    \
        In contentionem venire. Cic. Venir en debat, Estre faict contentieux.
    \
        Venit iam in contentionem, vtrum sit probabilius, etc. Cic. On est en debat et contention.
    \
        Venire in contentionem de accusando. Cic. Entrer en different lequel des deux accusera un tiers.
    \
        In contentionem honoris venire. Cic. Entrer en different qui est le plus avancé en honneurs et dignitez.
    \
        Quae in controuersiam veniunt. Cic. Dequoy on est en debat.
    \
        In crimen veniet. Terent. Il en sera blasmé.
    \
        In cruciatum venire. Caes. Tomber en grand torment.
    \
        In deditionem venire. Caes. Se rendre aux ennemis comme vaincu.
    \
        In desiderium venire dicitur res aliqua. Liu. Estre regrettee.
    \
        Dies venit legi. Cic. Le jour veint qu'il falloit publier la loy.
    \
        In disceptationem venire dicitur res aliqua. Liu. Quand elle est en debat.
    \
        In discrimen venire. Cic. Tomber en danger.
    \
        Eius fortunae videntur in discrimen venire. Cic. Sont en danger d'estre perdues.
    \
        In discrimen existimationis venire. Cic. Estre en danger de perdre sa bonne renommee.
    \
        Non quid ego fecerim, in disquisitionem venit, sed quid isti pati debuerint. Liu. Cela ne vient point en controversie, On n'est point en doubte de cela.
    \
        In diuitias venire. Plaut. Devenir riche.
    \
        Ad quem dolor veniat, ad eundem necesse est interitum venire. Cic. Advenir.
    \
        In dubium venire. Cic. Venir en danger.
    \
        Mihi venit in dubium tua fides et constantia. Cic. Je doubte de ta foy.
    \
        Tua fama, et gnatae vita in dubium veniet. Terent. Ta renommee et la vie de ta fille sera en danger.
    \
        Non veniunt in dubium de voluntate. Cic. On ne doubte point de leur volunté.
    \
        De sorte venio in dubium miser. Terent. Je suis en danger de perdre le sort principal.
    \
        In dubium venire de ciuitate. Cic. Mettre en doubte si on est citoyen d'une ville, ou non.
    \
        Quid sit factum, in dubium venit. Quintil. On est en doubte.
    \
        Emolumentum ad eum ex ea re venit. Cic. Il luy en vient, ou Il en recoit prouffit.
    \
        Epistola mihi venit. Ouid. M'a esté apportee.
    \
        In exemplum venire dicitur res aliqua. Ouid. Quand on a veu faire quelque chose, et sur icelle on prend exemple de faire ainsi.
    \
        Ad extrema ventum foret, ni legati, etc. Liu. Les choses fussent venues au dernier poinct, etc. C'estoit faict, si, etc.
    \
        Fama mihi venit. Virg. Le bruit, ou les nouvelles en sont venues jusques à moy.
    \
        In familiaritatem alicuius venire. Cic. Prendre accointance et familiarité avec aucun.
    \
        Tarda venit dictis, difficilisque fides. Ouid. A grande difficulté croit on aux parolles, Foy est adjoustee, etc.
    \
        In fidem alicuius venire. Liu. Se rendre à la merci d'autruy soubz l'asseurance par luy promise.
    \
        Ad finem venire dicitur res aliqua. Liu. Quand elle est mise à fin.
    \
        In flammam venire. Cic. Se mettre en la flamme et en danger.
    \
        Foeliciter haec res tibi venit. Cic. Tu as esté heureux en ceci.
    \
        Foeliciter rem tibi istam venire cupio. Cicero. Dieu t'en envoye joye.
    \
        Gradibus venire ad virtutem. Cic. Par degrez.
    \
        In gloriam summam venire. Cic. Parvenir à grand honneur.
    \
        Sub iactum telorum venire. Liu. Venir à un ject de dard pres.
    \
        Vident omnes qua de causa huic inimicus venias. Cicero. Pourquoy tu es ennemi de cestuy.
    \
        Ad inimicitias res venisset, etc. Cic. Il y eust eu de la noise et du courroux d'un costé et d'autre, La chose ne s'en fust point allee sans fascherie.
    \
        Ad internecionem venire. Liu. Estre peri, Estre tellement annichilé, qu'il n'en demeure point un.
    \
        In inuidiam ex gratia venire. Plin. iunior. Estre hay apres avoir esté en grace et credit.
    \
        In iudicium venire. Cic. Estre mis entre les mains du Magistrat pour en congnoistre.
    \
        In iudicium venit fama eius. Cic. Vient entre les mains des juges.
    \
        Liuor venit in artus. Ouid. Les membres deviennent noirastres.
    \
        In locum summum venire. Cicero. Parvenir à grand estat et honneur.
    \
        In medium venire. Cic. Venir en avant.
    \
        In mentem venit. Plaut. Il me souvient, Il me vient en memoire et souvenance.
    \
        Quae mihi veniebant in mentem. Cic. Desquels il me souvenoit.
    \
        Tibi in mentem veniat facito, quemadmodum vitam huiusce depinxeris. Cic. Te souvienne.
    \
        Venit mihi Platonis in mentem. Cic. Il me souvient de Plato.
    \
        Moeror summus venit ad eum morte fratris. Cic. Il est en fort grande tristesse pour la mort de son frere.
    \
        Dolor in morem venit meus. Ouid. Ma douleur est venue en coustume, Je suis tout endurci et accoustumé de souffrir.
    \
        Celerius talia ad nasum veniunt. Plin. On les sent plus tost au nez.
    \
        Ad nihilum venire. Cic. Venir à rien et à neant.
    \
        Ad nimium venire. Plin. Venir à trop.
    \
        Ad nomen venire. Plin. Venir quand on nous appelle par vostre nom.
    \
        In notitiam venire. Plin. Estre congneu.
    \
        In numerum oratorum venire. Cic. Estre dict et appelé orateur.
    \
        In obliuionem venire. Cic. Estre mis en oubli.
    \
        Obuiam venire. Cic. Venir au devant.
    \
        Sub oculos venire. Seneca. Estre veu à l'oeil.
    \
        In ordinem Senatorium venire. Cic. Estre receu Senateur, Estre du nombre des Senateurs.
    \
        Quum in otium venerimus. Cic. Quand nous aurons repos.
    \
        Ad pactionem venire. Cic. S'accorder.
    \
        In partem impensae venire. Cic. Payer sa part de la despense.
    \
        In periculum venire. Terent. Tomber en un danger.
    \
        Venit in periculum, ne et haec quae ab ipso parta sunt, amittat. Cic. Il est en danger de perdre cela.
    \
        Plaga venit vehementior. Cic. Le coup est plus grief.
    \
        In populos venire. Ouid. Venir parmi les gents.
    \
        In possessionem venire. Cic. Venir et entrer dedens et prendre possession.
    \
        In possessionem Reipublicae venire. Cic. Avoir le gouvernement de la Republique.
    \
        In potestatem alicuius venire. Caes. Tomber soubz sa puissance.
    \
        Ad potum, vel prandium venire. Plin. Cic. Aller boire ou disner.
    \
        Res Romana, quae prope exitium clade Cannensi venisset. Liu. Qui estoit presque venue jusques à la ruine.
    \
        Quo propius spem venerant. Liu. D'autant qu'ils avoyent plus d'esperance.
    \
        - quicquid ago, lepide omnia prospereque Veniunt. Plaut. Viennent à souhait.
    \
        Vulgatum illud, in prouerbium venit. Liu. On en a faict un proverbe.
    \
        In prouerbii consuetudinem venit, Largitionem fundum non habere. Cic. On en fait un proverbe.
    \
        Subita mors in quaestionem venit. Quintil. On en feit cas.
    \
        In religionem venit illi haec res. Cic. Il fait scrupule et conscience de cela.
    \
        - interea rumor venit Datum iri gladiatores. Terent. Un bruit vient.
    \
        Segetes veniunt. Virgil. Croissent.
    \
        Veni in eum sermonem, vt dicerem libenter me ad eam partem prouinciae primum esse venturum. Cic. Je tombay sur ce propos, de dire que, etc.
    \
        In sermonem hominum, atque in vituperationem venit. Cic. On parle mal de luy, et le blasme on.
    \
        In sermonem alicui venire. Cic. Tenir propos avec luy.
    \
        In societatem laudum alicuius venire. Cic. Estre participant de ses louanges, Avoir part à ses louanges.
    \
        In sortem prouinciae venire. Liu. Estre du nombre de ceuls desquels on mettoit les noms dedens l'urne, quand on jectoit au sort qui auroit le gouvernement de la Province.
    \
        In spem venire. Cic. Avoir esperance.
    \
        In spem ventum erat, discordia intestina dissolui rem Romanam posse. Liu. On avoit esperance.
    \
        Subsidio venire. Cic. Venir au secours.
    \
        Suppetias venire. Hirt. Venir au secours.
    \
        In suspicionem venire. Cic. Estre souspeconné.
    \
        Qui tibi in suspicionem nullo suo delicto venit. Cicero. Lequel tu souspeconnes à tort.
    \
        Audimus eum venisse in suspicionem Torquato de morte Pansae. Cic. On dit que Torquatus le souspeconne d'avoir tué Pansa.
    \
        Vinum taedio venit his. Plin. Ils hayent le vin.
    \
        Veni in tempore. Terent. Je suis venu tout à temps.
    \
        In tutelam venire. Cic. Estre soubz la tution d'aucun.
    \
        Ad vadimonium non venire. Cic. Faire default au jour de l'assignation, Ne comparoistre point en justice au jour promis.
    \
        Viam venire. Cic. Aller son chemin.
    \
        In vitam venire. Cic. Naistre.
    \
        In vnitatem venire. Plin. Se unir.
    \
        In vsum venire. Plin. Venir en usage.
    \
        In tomenti vsum veniunt. Plin. Servent de bourre.
    \
        Si vsus veniat. Terent. S'il vient à point, S'il en est mestier ou besoing.
    \
        Mihi vsu venturum non arbitrabar. Cic. Je ne pensoye pas qu'il me deust advenir, etc.
    \
        Venit idem vsu mihi, quod tu tibi scribis. Ci. Il m'advient le pareil qu'à toy.
    \
        Venitur, pen. prod. Impersonale. Plin. iunior, Venitur ad me: consurgo. On vient à moy.
    \
        Ad me ventum est. Cic. On est venu à moy.
    \
        Iuxta seditionem ventum. Tacit. On est presque venu jusques à sedition.

    Dictionarium latinogallicum > venio

  • 16 incido

    [st1]1 [-] incĭdo, ĕre, cĭdi [in + cado]: - intr. -    - part. fut. incasurus, Plin. 2, 97. a - tomber dans, sur.    - in foveam incidere, Cic. Phil. 4, 12: tomber dans une fosse.    - ad terram incidere, Virg. En. 12, 926: tomber à terre. --- [avec dat]. Liv. 21, 10, 10. b - se jeter sur, se précipiter vers.    - in vallum incidere, Liv. 27, 13, 2: se précipiter vers le retranchement [en fuyant].    - hi amnes incidunt... flumini, Liv. 44, 31, 4: ces rivières se jettent dans le fleuve... c - fondre sur, attaquer.    - in hostem incidere, Liv. 8, 8, 13: fondre sur l'ennemi.    - ultimis incidere, Liv. 28, 13, 9: fondre sur les derniers. d - tomber dans, sur [par hasard].    - in aliquem incidere, Cic. Planc. 99: tomber sur qqn, le rencontrer.    - in insidias incidere, Cic. Fam. 7, 3, 3: tomber dans des embûches.    - in manus alicujus incidere, Cic. Clu. 21: tomber entre les mains, au pouvoir de qqn. --- cf. Cic. Att. 8, 11, 4.    - in sermonem vestrum incidere, Cic. de Or. 1, 111, survenir dans votre entretien.    - quocumque inciderunt oculi, Cic. Mil. 1: partout où tombent mes regards.    - avec dat. alicui improviso incidere, Cic. Verr. 2, 182: tomber chez qqn à l'improviste. e - tomber dans, devenir la proie de.    - in morbum incidere, Cic. Fam. 13, 29, 4: tomber malade.    - in furorem et insaniam incidere, Cic. Pis. 46: tomber dans la folie et la démence.    - in gloriæ cupiditatem incidere, Cic. Off. 1, 26: tomber dans la passion de la gloire.    - in sermonem hominum incidere, Cic. Att. 16, 2, 4 ; Fam. 9, 3, 1: faire l'objet des conversations. g - arriver, venir par coïncidence.    - in mentionem alicujus incidere, Cic. Cæcil. 50: en venir à parler de qqn.    - incidere in eum sermonem, qui tum fere multis erat in ore, Cic. Læl. 2: tomber sur un sujet de conversation qui était alors dans presque toutes les bouches, = en venir à s'entretenir de...    - quoniam in eadem rei publicæ tempora incidimus, Cic. Fam. 5, 8, 3: puisque nous sommes tombés tous deux dans les mêmes conjonctures politiques.    - ad aliquid faciendum incidere, Cic. Fam. 5, 8, 3: en venir à faire qqch.    - in quem diem Romana incident mysteria, Cic. Att. 6, 1, 26: [dire] quel jour tombent les mystères romains.    - quorum ætas in eorum tempora, quos nominavi, incidit, Cic. Or. 39: leur génération a coïncidé avec l'époque des écrivains que j'ai nommés (a été contemporaine des écrivains...) h - arriver, se présenter (à l'esprit...).    - quodcumque in mentem incidit, Cic. Fin. 4, 43: tout ce qui vient dans l'esprit.    - mihi incidit suspicio, Ter. And. 359: un soupçon me traverse l'esprit.    - incidunt sæpe tempora, cum... Cic. Off. 1, 31: il arrive souvent des circonstances où...    - multis viris tales casus inciderunt, Cic. Fam. 5, 17, 3: de semblables malheurs sont arrivés à beaucoup de personnages. --- cf. Cic. de Or. 1, 26.    - eorum ipsorum, quæ honesta sunt, potest incidere contentio et comparatio, Cic. Off. 1, 152: pour les choses mêmes qui sont honnêtes, il peut se présenter une confrontation et une comparaison.    - mentio, consultatio incidit de aliqua re, Liv. 1, 57, 6 ; 30, 23, 2: l'entretien, la consultation tombe sur telle chose.    - cum inciderit, ut... Cic. Fin. 1, 7: quand il arrivera que...    - forte ita incidit, ut..., ne... Liv. 26, 23, 2 ; 1, 46, 5: le hasard voulut que..., empêcha que... k - s'abattre sur.    - terror incidit ejus exercitui, Caes. BC. 3, 13, 2: la terreur s'abattit sur son armée. --- cf. Cic. de Or. 1, 26.    - pestilentia incidit in urbem agrosque, Liv. 27, 23, 6: une épidémie s'abattit sur la ville et dans les campagnes.    - qqf. tr. ballista obruit quos inciderat, Tac. H. 3: la balliste écrasa ceux sur lesquels elle tomba. --- Apul. M. 6, 8; 6, 14; Ambr. Tob. 2; Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10; id. ib. 14, 1. [st1]2 [-] incīdo, ĕre, cīdi, cīsum [in + caedo]: - tr. - a - entailler, inciser, tailler.    - arbor inciditur vitro, Plin. 12, 115: on fait une entaille dans l'arbre avec du verre.    - pulmo incisus, Cic. Div. 1, 85: un poumon fendillé.    - pinnas incidere, Cic. Att. 4, 2, 5: rogner les ailes.    - vites falce incidere, Virg. B. 3, 11: émonder la vigne. b - graver, buriner.    - in æs aliquid incidere, Cic. Phil. 5. 11: graver qqch sur l'airain.    - aliquem litteris incidere, Sen. Ep. 21, 4: graver dans une lettre le nom, l'image de qqn.    - in basi nomen erat incisum, Cic. Verr. 4, 74: le nom était gravé sur le socle. --- cf. Cic. Verr. 4, 127; Fam. 13, 36.    - (erunt) incisæ litteræ Cic. Phil. 14, 33: une inscription sera gravée.    - arboribus incidere, Virg. B. 10, 53: graver sur les arbres. c - faire en entaillant, en coupant.    - ferro denses incidere, Ov. M. 8, 245: faire des dents en entaillant le fer.    - faces incidere, Virg. B. 8, 29: couper des torches (tailler des torches dans le bois). d - couper, trancher.    - linum incidere, Cic. Cat. 3, 10: trancher le fil [qui ferme une lettre].    - funem incidere, Virg. En. 3, 667: couper le câble. e - fig. couper, interrompre.    - inciditur omnis deliberatio, si... Cic. de Or. 2, 336: toute délibération est coupée, si... --- cf. Liv. 32, 37, 5.    - genus vocis crebro incidens, Cic. de Or. 3, 217: une voix faisant des pauses fréquentes. g - trancher, couper court à.    - media incidere, Cic. Phil. 2, 47: couper court aux détails intermédiaires. --- cf. Virg. B. 9, 14 ; Hor. Ep. 1, 14, 36.    - spem inciderunt (urbem) capi primo impetu posse, Liv. 44, 13, 3: ils ôtèrent tout espoir que la ville pût être prise au premier assaut.
    * * *
    [st1]1 [-] incĭdo, ĕre, cĭdi [in + cado]: - intr. -    - part. fut. incasurus, Plin. 2, 97. a - tomber dans, sur.    - in foveam incidere, Cic. Phil. 4, 12: tomber dans une fosse.    - ad terram incidere, Virg. En. 12, 926: tomber à terre. --- [avec dat]. Liv. 21, 10, 10. b - se jeter sur, se précipiter vers.    - in vallum incidere, Liv. 27, 13, 2: se précipiter vers le retranchement [en fuyant].    - hi amnes incidunt... flumini, Liv. 44, 31, 4: ces rivières se jettent dans le fleuve... c - fondre sur, attaquer.    - in hostem incidere, Liv. 8, 8, 13: fondre sur l'ennemi.    - ultimis incidere, Liv. 28, 13, 9: fondre sur les derniers. d - tomber dans, sur [par hasard].    - in aliquem incidere, Cic. Planc. 99: tomber sur qqn, le rencontrer.    - in insidias incidere, Cic. Fam. 7, 3, 3: tomber dans des embûches.    - in manus alicujus incidere, Cic. Clu. 21: tomber entre les mains, au pouvoir de qqn. --- cf. Cic. Att. 8, 11, 4.    - in sermonem vestrum incidere, Cic. de Or. 1, 111, survenir dans votre entretien.    - quocumque inciderunt oculi, Cic. Mil. 1: partout où tombent mes regards.    - avec dat. alicui improviso incidere, Cic. Verr. 2, 182: tomber chez qqn à l'improviste. e - tomber dans, devenir la proie de.    - in morbum incidere, Cic. Fam. 13, 29, 4: tomber malade.    - in furorem et insaniam incidere, Cic. Pis. 46: tomber dans la folie et la démence.    - in gloriæ cupiditatem incidere, Cic. Off. 1, 26: tomber dans la passion de la gloire.    - in sermonem hominum incidere, Cic. Att. 16, 2, 4 ; Fam. 9, 3, 1: faire l'objet des conversations. g - arriver, venir par coïncidence.    - in mentionem alicujus incidere, Cic. Cæcil. 50: en venir à parler de qqn.    - incidere in eum sermonem, qui tum fere multis erat in ore, Cic. Læl. 2: tomber sur un sujet de conversation qui était alors dans presque toutes les bouches, = en venir à s'entretenir de...    - quoniam in eadem rei publicæ tempora incidimus, Cic. Fam. 5, 8, 3: puisque nous sommes tombés tous deux dans les mêmes conjonctures politiques.    - ad aliquid faciendum incidere, Cic. Fam. 5, 8, 3: en venir à faire qqch.    - in quem diem Romana incident mysteria, Cic. Att. 6, 1, 26: [dire] quel jour tombent les mystères romains.    - quorum ætas in eorum tempora, quos nominavi, incidit, Cic. Or. 39: leur génération a coïncidé avec l'époque des écrivains que j'ai nommés (a été contemporaine des écrivains...) h - arriver, se présenter (à l'esprit...).    - quodcumque in mentem incidit, Cic. Fin. 4, 43: tout ce qui vient dans l'esprit.    - mihi incidit suspicio, Ter. And. 359: un soupçon me traverse l'esprit.    - incidunt sæpe tempora, cum... Cic. Off. 1, 31: il arrive souvent des circonstances où...    - multis viris tales casus inciderunt, Cic. Fam. 5, 17, 3: de semblables malheurs sont arrivés à beaucoup de personnages. --- cf. Cic. de Or. 1, 26.    - eorum ipsorum, quæ honesta sunt, potest incidere contentio et comparatio, Cic. Off. 1, 152: pour les choses mêmes qui sont honnêtes, il peut se présenter une confrontation et une comparaison.    - mentio, consultatio incidit de aliqua re, Liv. 1, 57, 6 ; 30, 23, 2: l'entretien, la consultation tombe sur telle chose.    - cum inciderit, ut... Cic. Fin. 1, 7: quand il arrivera que...    - forte ita incidit, ut..., ne... Liv. 26, 23, 2 ; 1, 46, 5: le hasard voulut que..., empêcha que... k - s'abattre sur.    - terror incidit ejus exercitui, Caes. BC. 3, 13, 2: la terreur s'abattit sur son armée. --- cf. Cic. de Or. 1, 26.    - pestilentia incidit in urbem agrosque, Liv. 27, 23, 6: une épidémie s'abattit sur la ville et dans les campagnes.    - qqf. tr. ballista obruit quos inciderat, Tac. H. 3: la balliste écrasa ceux sur lesquels elle tomba. --- Apul. M. 6, 8; 6, 14; Ambr. Tob. 2; Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10; id. ib. 14, 1. [st1]2 [-] incīdo, ĕre, cīdi, cīsum [in + caedo]: - tr. - a - entailler, inciser, tailler.    - arbor inciditur vitro, Plin. 12, 115: on fait une entaille dans l'arbre avec du verre.    - pulmo incisus, Cic. Div. 1, 85: un poumon fendillé.    - pinnas incidere, Cic. Att. 4, 2, 5: rogner les ailes.    - vites falce incidere, Virg. B. 3, 11: émonder la vigne. b - graver, buriner.    - in æs aliquid incidere, Cic. Phil. 5. 11: graver qqch sur l'airain.    - aliquem litteris incidere, Sen. Ep. 21, 4: graver dans une lettre le nom, l'image de qqn.    - in basi nomen erat incisum, Cic. Verr. 4, 74: le nom était gravé sur le socle. --- cf. Cic. Verr. 4, 127; Fam. 13, 36.    - (erunt) incisæ litteræ Cic. Phil. 14, 33: une inscription sera gravée.    - arboribus incidere, Virg. B. 10, 53: graver sur les arbres. c - faire en entaillant, en coupant.    - ferro denses incidere, Ov. M. 8, 245: faire des dents en entaillant le fer.    - faces incidere, Virg. B. 8, 29: couper des torches (tailler des torches dans le bois). d - couper, trancher.    - linum incidere, Cic. Cat. 3, 10: trancher le fil [qui ferme une lettre].    - funem incidere, Virg. En. 3, 667: couper le câble. e - fig. couper, interrompre.    - inciditur omnis deliberatio, si... Cic. de Or. 2, 336: toute délibération est coupée, si... --- cf. Liv. 32, 37, 5.    - genus vocis crebro incidens, Cic. de Or. 3, 217: une voix faisant des pauses fréquentes. g - trancher, couper court à.    - media incidere, Cic. Phil. 2, 47: couper court aux détails intermédiaires. --- cf. Virg. B. 9, 14 ; Hor. Ep. 1, 14, 36.    - spem inciderunt (urbem) capi primo impetu posse, Liv. 44, 13, 3: ils ôtèrent tout espoir que la ville pût être prise au premier assaut.
    * * *
    I.
        Incido, incidis, incidi, incisum, pen. prod. incidere, Ex in et caedo compositum. Virgil. Couper, Entamer, Trencher, Inciser, Chiqueter.
    \
        Incidere, Insculpere etiam significat: varieque construitur. Engraver, Entailler.
    \
        Incisa tabula his literis, Iupiter, etc. Liu. Un tableau ou estoyent ces mots escripts, etc.
    \
        Ludum incidere. Horat. Rompre le jeu, Couper la queue au jeu.
    \
        Poema quod composueram, incidi. Cic. J'ay rompu, ou Desciré, ou J'ay delaissé, et ne le veulx point achever.
    \
        Incidere sermonem. Liu. Rompre une parolle et propos.
    \
        Incisa spes. Liu. Esperance ostee, ou tolue, Espoir perdu.
    \
        Singultus verba incidens. Stat. Coupant ou rompant les mots, Qui empesche et interrompt le parler.
    II.
        Incido, incidis, incidi, pen. corr. incasum, incidere, Ex in et cado compositum. Plin. Cheoir, Tomber.
    \
        Incidere. Cic. Tomber d'adventure en quelque chose, Encheoir.
    \
        In seruorum ferrum et manus incidit. Cic. Il est tombé entre les mains de, etc.
    \
        Incidere in aes alienum. Cic. S'endebter.
    \
        Incidere in amorem. Cic. Entrer, ou tomber en amour.
    \
        Incidere in contentionem. Cic. Tomber en debat.
    \
        Si recte ambulauerit is qui hanc epistolam tulit, in ipsum tuum diem incidit. Cic. Il est arrivé au jour que tu demandois.
    \
        Incidunt in eum diem mysteria. Cic. Escheent ce jour là.
    \
        In discrimen. Cic. Tomber en un danger.
    \
        Eunti, et in euntem incidere. Cic. Le rencontrer.
    \
        In fraudem. Plaut. Tomber en inconvenient, ou en perte et dommage.
    \
        In eandem fraudem ex hac re, atque ex illa incides. Terent. Autant perdras tu ainsi qu'en ca.
    \
        In lapidem. Varro. Se heurter à une pierre, Chopper.
    \
        - ego in eum incidi infoelix locum, Vt neque, etc. Terent. Je suis tombé en cest inconvenient là, de, etc.
    \
        In morbum. Cic. Cheoir en maladie, Devenir malade.
    \
        In nomen alicuius. Cic. Tomber en propos d'aucun.
    \
        In eum sermonem incidimus, qui tum fere multis erat in ore. Cic. Nous veinsmes à propos de parler, etc. Nous tombasmes sur ce propos.
    \
        Ego in varios sermones incidebam. Cic. Je devisoye de divers propos.
    \
        In suspicionem regni appetendi. Cic. Estre souspeconné.
    \
        Incurrere atque incidere in aliquem. Cic. Le rencontrer et heurter en courant.
    \
        In aliquem incidere et complecti. Cicero. Le rencontrer et l'embrasser.
    \
        Incidit in idipsum quod timebat. Cic. Il est tombé, etc.
    \
        Incidit mihi in mentem haec res. Terent. Ceci m'est venu en la fantasie.
    \
        Vt aliud ex alio incidit! Terent. Comment les choses viennent l'une de l'autre! Comment on tombe d'un propos en autre!
    \
        Incidit amori nostro calamitas. Terent. Il est advenu quelque trouble en, etc.
    \
        Incidunt saepe causae, quum repugnare vtilitas honestati videatur. Cic. Il advient souvent des cas, que, etc.
    \
        Incidit mentio de Philippo et Romanis. Liu. Il fut faict mention de, etc.
    \
        Incidit pestilentia grauis per vrbem. Liu. Il est advenu.
    \
        Saxum ex spelunca in crura eius incidit. Cic. Tomba, Cheut.
    \
        Incidit sermo de Catulo Messalino. Plin. iunior. On veint à parler de Catule, On veint en propos de parler de Catule.
    \
        Qui isthaec tibi incidit suspectio? Terent. Dont te vient, etc.
    \
        Suspicio de me incidit, me psaltriam hanc emisse. Terent. On ha souspecon que j'ay, etc.
    \
        Incidunt saepe tempora, quum ea quae maxime videntur, etc. Cic. Il advient souvent que, etc.
    \
        Incidit saepe vt, etc. Cic. Il advient souvent que, etc.
    \
        Incidit infoeliciter, vt talem ciuem amitteremus. Liu. A la malheure perdismes nous un tel citoyen, Il adveint de malheur que nous perdismes, etc.
    \
        Forte ita incidit vt comitiis perfectis nuntiaretur, etc. Liuius. De cas d'adventure il adveint que, etc.
    \
        Forte ita inciderat ne duo violenta ingenia matrimonio iungerentur. Liuius. Par adventure estoit il ainsi advenu de paour que, etc.

    Dictionarium latinogallicum > incido

  • 17 suscipio

    suscĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [subs + capio] - tr. -    - succĭpĭo, ĕre: Virg. Lucr. c. suscĭpĭo, ĕre. [st1]1 [-] prendre par-dessous, recevoir par-dessous, soutenir, porter, recueillir (ce qui tombe), empêcher de tomber, étayer.    - suscipere theatrum, Plin.: étayer un théâtre.    - suscipere dominam ruentem, Virg.: soutenir sa maîtresse qui chancelle.    - suscipere labentem domum, Sen.: soutenir une famille qui menace ruine. [st1]2 [-] soulever (un enfant pour le reconnaître comme son fils), relever, élever; avoir (un enfant en parl. du père), mettre au monde.    - suscipere liberos ex filia alicujus, Cic.: avoir des enfants avec la fille de qqn.    - ex qua filiam suscepit, Ter.: il a eu une fille de cette femme.    - res publica cui susceptus es, Cic.: la république, pour laquelle tu as été mis au monde.    - quo die utinam susceptus non essem! Cic.: plût aux dieux que ce jour-là je ne fusse pas né! [st1]3 [-] prendre sur soi, entreprendre, se charger de, assumer (une responsabilité), soutenir.    - suscipere aes alienum, Cic.: se charger d'une dette, payer une dette.    - gloriam Africani tuendam suscipere: se charger de défendre la gloire de l'Africain.    - suscipere scelus in se, Cic.: se charger d'un crime, se rendre coupable d'un crime.    - gratias ago quod agellum colendum suscepisti, Plin. Ep. 6: je te remercie de t'être chargé de faire valoir la petite terre.    - negotium suscipere: entreprendre une affaire.    - non necessarium bellum suscipere, Caes. BC. 1: entreprendre une guerre sans nécessité.    - rem publicam suscipere, Caes. BC. 1: prendre en main la république.    - rem difficillimam suscepi, Caes. BG. 8: je me suis engagé dans une entreprise bien difficile.    - suscipitur, impers. Ov.: on entreprend.    - vos populi Romani causam suscipite atque defendite, Cic.: vous, soutenez et défendez la cause du peuple romain.    - suscipere inimicum aliquem, Cic.: s'attirer l'inimitié de qqn.    - videte quem vobis animum suscipiendum putetis, Cic.: voyez quel état d'esprit vous pensez devoir garder.    - succepit (= suscepit) ignem foliis, Virg.: il mit le feu aux feuilles. [st1]4 [-] recevoir, admettre, accepter, accueillir, soutenir, protéger, défendre.    - aliquem in civitatem sustinere: admettre qqn comme citoyen, donner le droit de cité à qqn.    - in populi Romani civitatem susceptus est, Cic. Leg. 2: il fut admis comme citoyen du peuple romain.    - pecuniam suscipere, Dig.: recevoir de l'argent.    - suscipere aliquem erudiendum, Quint.: accepter d'instruire qqn.    - suscepi candidatum, Plin. Ep. 6: j'ai appuyé sa candidature.    - plebem suscipere, Cod.-Just.: prendre le peuple sous sa protection. [st1]5 [-] s'exposer (à un danger), contracter ou subir (un mal), supporter, subir, affronter, encourir.    - morbos suscipere: contracter des maladies.    - odium alicujus suscipere: encourir la haine de qqn.    - facinus suscipere: commettre un crime. [st1]6 [-] se charger (d'une cérémonie religieuse), accomplir (un acte religieux), faire un sacrifice, immoler.    - vota pro illo per Italiam publice suscepta sunt, Aur.-Vict.: on fit officiellement des voeux pour lui dans toute l'Italie.    - Telluri porcam suscipere, Varr.: immoler une truie à la Terre.    - pulvinar suscipere, Liv.: célébrer un lectisterne. [st1]7 [-] prendre (la parole), reprendre, répondre, interrompre.    - suscipere (sermonem): prendre (la parole), reprendre, répondre, interrompre.    - suscipit Stolo: tu, inquit, invides tanto scriptori, Varr. RR. 1: Stolon m’interrompit: tu es jaloux de ce grand auteur, dit-il.
    * * *
    suscĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [subs + capio] - tr. -    - succĭpĭo, ĕre: Virg. Lucr. c. suscĭpĭo, ĕre. [st1]1 [-] prendre par-dessous, recevoir par-dessous, soutenir, porter, recueillir (ce qui tombe), empêcher de tomber, étayer.    - suscipere theatrum, Plin.: étayer un théâtre.    - suscipere dominam ruentem, Virg.: soutenir sa maîtresse qui chancelle.    - suscipere labentem domum, Sen.: soutenir une famille qui menace ruine. [st1]2 [-] soulever (un enfant pour le reconnaître comme son fils), relever, élever; avoir (un enfant en parl. du père), mettre au monde.    - suscipere liberos ex filia alicujus, Cic.: avoir des enfants avec la fille de qqn.    - ex qua filiam suscepit, Ter.: il a eu une fille de cette femme.    - res publica cui susceptus es, Cic.: la république, pour laquelle tu as été mis au monde.    - quo die utinam susceptus non essem! Cic.: plût aux dieux que ce jour-là je ne fusse pas né! [st1]3 [-] prendre sur soi, entreprendre, se charger de, assumer (une responsabilité), soutenir.    - suscipere aes alienum, Cic.: se charger d'une dette, payer une dette.    - gloriam Africani tuendam suscipere: se charger de défendre la gloire de l'Africain.    - suscipere scelus in se, Cic.: se charger d'un crime, se rendre coupable d'un crime.    - gratias ago quod agellum colendum suscepisti, Plin. Ep. 6: je te remercie de t'être chargé de faire valoir la petite terre.    - negotium suscipere: entreprendre une affaire.    - non necessarium bellum suscipere, Caes. BC. 1: entreprendre une guerre sans nécessité.    - rem publicam suscipere, Caes. BC. 1: prendre en main la république.    - rem difficillimam suscepi, Caes. BG. 8: je me suis engagé dans une entreprise bien difficile.    - suscipitur, impers. Ov.: on entreprend.    - vos populi Romani causam suscipite atque defendite, Cic.: vous, soutenez et défendez la cause du peuple romain.    - suscipere inimicum aliquem, Cic.: s'attirer l'inimitié de qqn.    - videte quem vobis animum suscipiendum putetis, Cic.: voyez quel état d'esprit vous pensez devoir garder.    - succepit (= suscepit) ignem foliis, Virg.: il mit le feu aux feuilles. [st1]4 [-] recevoir, admettre, accepter, accueillir, soutenir, protéger, défendre.    - aliquem in civitatem sustinere: admettre qqn comme citoyen, donner le droit de cité à qqn.    - in populi Romani civitatem susceptus est, Cic. Leg. 2: il fut admis comme citoyen du peuple romain.    - pecuniam suscipere, Dig.: recevoir de l'argent.    - suscipere aliquem erudiendum, Quint.: accepter d'instruire qqn.    - suscepi candidatum, Plin. Ep. 6: j'ai appuyé sa candidature.    - plebem suscipere, Cod.-Just.: prendre le peuple sous sa protection. [st1]5 [-] s'exposer (à un danger), contracter ou subir (un mal), supporter, subir, affronter, encourir.    - morbos suscipere: contracter des maladies.    - odium alicujus suscipere: encourir la haine de qqn.    - facinus suscipere: commettre un crime. [st1]6 [-] se charger (d'une cérémonie religieuse), accomplir (un acte religieux), faire un sacrifice, immoler.    - vota pro illo per Italiam publice suscepta sunt, Aur.-Vict.: on fit officiellement des voeux pour lui dans toute l'Italie.    - Telluri porcam suscipere, Varr.: immoler une truie à la Terre.    - pulvinar suscipere, Liv.: célébrer un lectisterne. [st1]7 [-] prendre (la parole), reprendre, répondre, interrompre.    - suscipere (sermonem): prendre (la parole), reprendre, répondre, interrompre.    - suscipit Stolo: tu, inquit, invides tanto scriptori, Varr. RR. 1: Stolon m’interrompit: tu es jaloux de ce grand auteur, dit-il.
    * * *
        Suscipio, suscipis, pen. corr. suscepi, pen. prod. susceptum, suscipere. Entreprendre.
    \
        AEs alienum amicorum suscipere. Cic. Prendre sur soy les debtes de ses amis, et se charger de les acquicter de leurs debtes.
    \
        Aliquem suscipere et tueri. Cic. Prendre en sa charge et en sa defense.
    \
        Authoritatem suscipere. Cic. Tantum sibi authoritatis in Rep. suscepit. A usurpé.
    \
        In amicitiam suscipere. Liu. Recevoir en son amitié.
    \
        Bellum suscipere. Cic. Entreprendre.
    \
        Casum suscipere. Cic. Se mettre en danger.
    \
        Cicatrices pectore aduerso suscipere. Quintil. Recevoir.
    \
        In ciuitatem suscipi. Cic. Estre faict bourgeois.
    \
        Cogitationem de re aliqua suscipere. Cic. Penser à quelque chose, Se mettre à penser, etc.
    \
        Consilium suscipere. Entreprendre. Cui opponitur, Consilium ponere. Plin. iunior.
    \
        Suscepit consuetudo communis, vt beneficiis, etc. Cic. La coustume est, La coustume a receu que, etc.
    \
        Consulatum suscipere. Plin. iunior. Recevoir.
    \
        Constantiam suscipere. Cic. Estre entier en fermeté de propos.
    \
        Crimen suscipere. Cic. Advouer et confesser avoir commis quelque faulte, Advouer le faict, En prendre l'adveu et garantie.
    \
        Crimen suscipere, vel Suscipere crimen defensione. Plin. iunior. Prendre à defendre.
    \
        Crimen culpae suscipere. Cic. Prendre sur soy le blasme de quelque faulte.
    \
        Culpam suscipere. Cic. Faire une chose qui est à blasmer.
    \
        Curam suscipere. Colum. Prendre soing.
    \
        Defensionem suscipere. Cic. Defendre, Entreprendre de defendre.
    \
        Exercitationem suscipere. Cic. S'exercer.
    \
        Exilium suscipere. Cic. Se bannir soymesme, Quand aucun guerpit son pais de son bon gré.
    \
        Facinus in se suscipere. Cic. Commettre quelque meschant faict.
    \
        Fidem suscipere. Plin. iunior. Se charger de quelque promesse.
    \
        Inimicitias suscipere. Cic. Se mettre en l'inimitié d'aucun.
    \
        Inimicum aliquem suscipere. Brutus Attico. Se mettre en la male grace d'aucun. \ Iniquitatem suscipere. Cic. Faire iniquité.
    \
        Inuidiam et odium. Cic. Se faire hair.
    \
        Iter. Cic. Entreprendre quelque voyage.
    \
        Legationem suscipere. Cic. Se charger de quelque embassade, et l'entreprendre.
    \
        Liberos suscipere. Cic. Avoir des enfants.
    \
        Maculam suscipere. Cic. Recevoir une honte.
    \
        Nequa huic imperio macula atque ignominia suscipiatur. Cic. Que nostre empire ne receust honte et vitupere.
    \
        Miseriam voluntariam suscipere. Cic. Prendre.
    \
        Munera suscipere sanguinei Martis. Ouid. Se mettre à suyvre la guerre.
    \
        Negotia atque controuersias alicuius suscipere. Cic. Prendre à defendre.
    \
        Odium alicuius. Cic. Se mettre en sa haine.
    \
        Offensas in eligendo aliquo. Plin. iunior. Se mettre en la male grace d'aucuns à cause qu'on a esleu un autre.
    \
        Onus. Cic. Prendre charge.
    \
        Parricidium suscipere. Cic. Commettre quelque meurtre.
    \
        Partes suscipere. Cic. Prendre quelque charge.
    \
        Patrocinium rei alicuius suscipere. Cic. La prendre à defendre.
    \
        Periculum pro salute alicuius suscipere. Cic. Se mettre en danger.
    \
        Personam viri boni suscipere. Cic. Contrefaire de l'homme de bien.
    \
        Poenam dignam scelere suscipere. Cic. Estre puni selon qu'on l'a merité.
    \
        Profectionem suscipere. Cic. Aller en quelque peregrination, Entreprendre quelque voyage.
    \
        Res aliquas sibi gloriae causa suscipere. Cicero. Entreprendre quelques besongnes, cuidant en avoir du loz.
    \
        Reip. suscipi. Cic. Estre né pour prouffiter à la Republique.
    \
        Scelus in se suscipere. Cic. Commettre quelque meschanceté.
    \
        Sermonem suscipere. Quintil. Prendre la parolle.
    \
        Simultates suscipere. Cic. Prendre debat à l'encontre d'aucun, et avoir une haine couverte contre luy.
    \
        Turpitudinem suscipere. Cic. Commettre quelque vilenie.
    \
        Vigilias discendi causa suscipere. Cic. Veiller.
    \
        Voluntatem erga aliquem. Cic. Prendre affection et amour envers aucun.
    \
        Suscipere Deo vota pro re aliqua vel pro aliquo. Plin. iunior. Faire priere à Dieu pour aucun, S'obliger à Dieu par veu, et se charger d'un veu.
    \
        Suscipere. Virg. Prendre la parolle et respondre.
    \
        Suscipi in lucem. Cic. Naistre.

    Dictionarium latinogallicum > suscipio

  • 18 facio

    făcĭo, feci, factum, 3, v. a. and n.; in pass.: fio, factus, fieri ( imper. usually fac, but the arch form face is freq., esp. in Plaut. and Ter., as Plaut. As. prol. 4; 1, 1, 77; id. Aul. 2, 1, 30; id. Cist. 2, 1, 28; id. Ep. 1, 1, 37; 2, 2, 117; id. Most. 3, 2, 167 et saep.; Ter. And. 4, 1, 57; 4, 2, 29; 5, 1, 2; 14; id. Eun. 1, 2, 10 al.; Cato, R. R. 23, 1; 26; 32 al.; Cat. 63, 78; 79; 82; Ov. Med. fac. 60; Val. Fl. 7, 179 al.; futur. facie for faciam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. dico, init., and the letter e:

    faxo,

    Plaut. Am. 1, 1, 199; 2, 1, 42; 3, 3, 17; 3, 4, 14; 5, 1, 55 et saep.; Ter. And. 5, 2, 13; id. Eun. 2, 2, 54; 4, 3, 21 al.; Verg. A. 9, 154; 12, 316; Ov. M. 3, 271; 12, 594: faxim, Enn. ap. Non. 507, 23; Plaut. Am. 1, 3, 13; id. Aul. 3, 2, 6; 3, 5, 20 al.; Ter. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13:

    faxis,

    Hor. S. 2, 3, 38; Sil. 15, 362: faxit, Lex Numae in Paul. ex Fest. s. v. ALIVTA, p. 6 Mull.; Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 12; Plaut. Capt. 3, 4, 90; 3, 5, 54; id. Cas. 3, 5, 6 al.; Ter. Heaut. 1, 2, 24; id. Phorm. 3, 3, 21:

    faximus,

    Plaut. Truc. 1, 1, 40: faxitis, an old form in Liv. 23, 11, 2; 25, 12, 10; 29, 27, 3:

    faxint,

    Plaut. Am. 2, 1, 85; id. Aul. 2, 1, 27; 2, 2, 79 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 109; id. Hec. 1, 2, 27; 3, 2, 19; Cic. Verr. 2, 3, 35, § 81; id. Fam. 14, 3, 3.—In pass. imper.:

    fi,

    Plaut. Curc. 1, 1, 87; Hor. S. 2, 5, 38; Pers. 1, 1, 39:

    fite,

    Plaut. Curc. 1, 1, 89 al. — Indic.: facitur, Nigid. ap. Non. 507, 15: fitur, Cato ap. Prisc. p. 789:

    fiebantur,

    id. ib.: fitum est, Liv. Andron. ap. Non. 475, 16.— Subj.: faciatur, Titin. ib.— Inf.: fiere, Enn. ap. Charis. p. 75 P.; Ann. v. 15, ed. Vahl.; Laev. ap. Gell. 19, 7, 10.—On the long i of fit, v. Ritschl, prol. p. 184, and cf. Plaut. Capt. prol. 25: ut fit in bello) [prob. root bha-; Sanscr. bhasas, light; Gr. pha-, in phainô, phêmi; cf. fax, facetiae, facilis, Corss. Ausspr. 1, 423.—But Curt. refers facio to root the- (strengthened THEK), Griech. Etym. p. 64], to make in all senses, to do, perform, accomplish, prepare, produce, bring to pass, cause, effect, create, commit, perpetrate, form, fashion, etc. (cf. in gen.:

    ago, factito, reddo, operor, tracto): verbum facere omnem omnino faciendi causam complectitur, donandi, solvendi, judicandi, ambulandi, numerandi,

    Dig. 50, 16, 218.
    I.
    Act.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.: ut faber, cum quid aedificaturus est, non ipse facit materiam, sed ea utitur, quae sit parata, etc.... Quod si non est a deo materia facta, ne terra quidem et aqua et aer et ignis a deo factus est, Cic. N. D. Fragm. ap. Lact. 2, 8 (Cic. ed. Bait. 7, p. 121):

    sphaera ab Archimede facta,

    Cic. Rep. 1, 14:

    fecitque idem et sepsit de manubiis comitium et curiam,

    id. ib. 2, 17:

    aedem,

    id. ib. 2, 20:

    pontem in Arari faciundum curat,

    Caes. B. G. 1, 13, 1:

    castra,

    id. ib. 1, 48, 2; Cic. Fam. 15, 4, 4:

    faber vasculum fecit,

    Quint. 7, 10, 9:

    classem,

    Caes. B. G. 4, 21, 4:

    cenas et facere et obire,

    Cic. Att. 9, 13, 6:

    ignem lignis viridibus,

    id. Verr. 2, 1, 17, § 45:

    poema,

    to compose, id. Pis. 29, 70:

    carmina,

    Juv. 7, 28:

    versus,

    id. 7, 38:

    sermonem,

    Cic. Fam. 9, 8, 1; cf.

    litteram,

    id. Ac. 2, 2, 6: ludos, to celebrate, exhibit = edere, id. Rep. 2, 20; id. Att. 15, 10;

    also i. q. ludificari,

    Plaut. Capt. 3, 4, 47:

    sementes,

    i. e. to sow, Caes. B. G. 1, 3, 1:

    messem,

    Col. 2, 10, 28:

    pecuniam,

    to make, acquire, Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    manum (with parare copias),

    to collect, prepare, id. Caecin. 12, 33; so,

    cohortes,

    Caes. B. C. 3, 87, 4:

    exercitum,

    Vell. 2, 109, 2; and:

    auxilia mercede,

    Tac. A. 6, 33:

    iter,

    Cic. Att. 3, 1; id. Planc. 26, 65; id. Div. 1, 33, 73 et saep.; cf.

    also the phrases: aditum sibi ad aures,

    Quint. 4, 1, 46:

    admirationem alicujus rei alicui,

    to excite, Liv. 25, 11, 18; Sen. Ep. 115:

    aes alienum,

    Cic. Att. 13, 46, 4; Liv. 2, 23, 5; Sen. Ep. 119, 1:

    alienationem disjunctionemque,

    Cic. Lael. 21, 76:

    animum alicui,

    Liv. 25, 11, 10:

    arbitrium de aliquo,

    to decide, Hor. C. 4, 7, 21;

    opp. arbitrium alicui in aliqua re,

    i. e. to leave the decision to one, Liv. 43, 15, 5:

    audaciam hosti,

    id. 29, 34, 10:

    audientiam orationi,

    Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

    auspicium alicui,

    Liv. 1, 34, 9; Hor. Ep. 1, 1, 86:

    auctoritatem,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 43:

    bellum,

    Cic. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 3, 29, 2:

    multa bona alicui,

    Plaut. Poen. 5, 4, 46:

    castra,

    to pitch, Tac. H. 5, 1:

    caulem,

    to form, Col. Arb. 54:

    clamores,

    to make, raise, Cic. Brut. 95, 326:

    cognomen alicui,

    to give, Liv. 1, 3, 9:

    commercium sermonis,

    id. 5, 15, 5:

    concitationes,

    Caes. B. C. 3, 106 fin.:

    conjurationes,

    to form, id. B. G. 4, 30 fin.:

    consuetudinem alicui cum altero,

    Cic. Fam. 13, 23, 1:

    consilia alicui,

    Liv. 35, 42, 8:

    contentionem cum aliquo,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    controversiam,

    to occasion, id. Or. 34, 121:

    convicium magnum alicui,

    id. Fam. 10, 16, 1:

    copiam pugnandi militibus,

    Liv. 7, 13, 10:

    corpus,

    to grow fat, corpulent, Cels. 7, 3 fin.; Phaedr. 3, 7, 5:

    curam,

    Tac. A. 3, 52:

    damnum,

    to suffer, Cic. Brut. 33, 125:

    detrimentum,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 20:

    desiderium alicujus, rei alicui,

    Liv. 3, 34, 7; 7, 24, 10:

    dicta,

    Ov. F. 2, 375; 3, 515:

    difficultatem,

    Quint. 10, 3, 10 and 16:

    discordiam,

    to cause, Tac. H. 3, 48:

    discrimen,

    Quint. 7, 2, 14; 11, 1, 43:

    disjunctionem (with alienationem),

    Cic. Lael. 21, 76:

    dolorem alicui,

    id. Att. 11, 8, 2:

    dulcedinem,

    Sen. Ep. 111:

    eloquentiam alicui (ira),

    Quint. 6, 2, 26:

    epigramma,

    to write, Cic. Arch. 10, 25:

    errorem,

    Sen. Ep. 67:

    eruptiones ex oppido,

    Caes. B. C. 2, 2, 5:

    exemplum,

    Quint. 5, 2, 2: exempla = edere or statuere, Plaut. Most. 5, 1, 66. exercitum, to raise, muster, Tac. A. 6, 33:

    exspectationem,

    Quint. 9, 2, 23:

    facinus,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 1; Cic. Fin. 2, 29, 95; Tac. A. 12, 31:

    facultatem recte judicandi alicui,

    Cic. Verr. 2, 2, 73, § 179:

    fallaciam,

    Ter. And. 1, 8, 7:

    famam ingenii,

    Quint. 11, 2, 46:

    fastidium,

    Liv. 3, 1, 7:

    favorem alicui,

    id. 42, 14, 10; Quint. 4, 1, 33:

    fidem alicui,

    Cic. Cat. 3, 2, 4; id. Att. 7, 8, 1; Quint. 6, 2, 18:

    finem,

    Cic. Att. 16, 16, 16; id. Rep. 2, 44:

    formidinem,

    to excite, Tac. H. 3, 10:

    fortunam magnam (with parare),

    Liv. 24, 22, 9:

    fraudem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 9; Cic. Att. 4, 12:

    fugam fecerunt, stronger than fugerunt,

    Liv. 8, 9, 12 Weissenb.; Sall. J. 53, 3;

    but: cum fugam in regia fecisset (sc. ceterorum),

    Liv. 1, 56, 4; so,

    fugam facere = fugare,

    id. 21, 5, 16; 21, 52, 10:

    fugam hostium facere,

    id. 22, 24, 8; 26, 4, 8 al.:

    gestum vultu,

    Quint. 11, 3, 71:

    gradum,

    Cic. de Or. 2, 61, 249; id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8:

    gratiam alicujus rei,

    Liv. 3, 56, 4; 8, 34, 3:

    gratulationem alicui,

    Cic. Fam. 11, 18, 3; Sen. Ep. 6:

    gratum alicui,

    Ter. Eun. 4, 4, 56; Cic. Rep. 1, 21; cf.:

    gratissimum alicui,

    id. Fam. 7, 21 fin.:

    histrioniam,

    Plaut. Am. prol. 152:

    homicidium,

    to commit, Quint. 5, 9, 9:

    hospitium cum aliquo,

    Cic. Balb. 18, 42:

    imperata,

    Caes. B. G. 2, 3, 3:

    impetum in hostem,

    Cic. Fin. 1, 10, 34; Liv. 25, 11, 2:

    incursionem,

    Liv. 3, 38, 3:

    indicium,

    Cic. Verr. 2, 1, 57, § 150:

    inducias,

    id. Phil. 8, 7, 20:

    initium,

    to begin, id. Agr. 2, 29, 79; cf.:

    initia ab aliquo,

    id. Rep. 1, 19:

    injuriam,

    id. ib. 3, 14 (opp. accipere); Caes. B. G. 1, 36, 4; Quint. 3, 6, 49; 10, 1, 115:

    insidias alicui,

    Cic. Mil. 9, 23:

    iram,

    Quint. 6, 1, 14:

    jacturam,

    Cic. Off. 3, 23, 89; id. Fin. 2, 24, 79; Caes. B. G. 7, 77, 7:

    judicium,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    judicatum,

    to execute, id. Fl. 20, 48:

    jus alicui,

    Liv. 32, 13, 6:

    jussa,

    Ov. F. 1, 379:

    laetitiam,

    Cic. Fin. 1, 7, 25:

    largitiones,

    id. Tusc. 3, 20, 48:

    locum poetarum mendacio,

    Curt. 3, 1, 4:

    locum alicui rei,

    Cels. 2, 14 fin.; 7, 4, 3; Curt. 4, 11, 8; Sen. Ep. 91, 13 et saep.:

    longius,

    Cic. Leg. 1, 7, 22 al.:

    valde magnum,

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    medicinam alicui,

    to administer, id. Fam. 14, 7:

    memoriam,

    Quint. 11, 2, 4:

    mentionem,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 2:

    metum,

    to excite, Tac. A. 6, 36:

    turbida lux metum insidiarum faciebat,

    suggested, Liv. 10, 33, 5:

    metum alicui,

    id. 9, 41, 11:

    missum aliquem,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:

    modum irae,

    Liv. 4, 50, 4:

    moram,

    Cic. Att. 16, 2, 1; Plaut. Most. 1, 1, 72:

    morem alicujus rei sibi,

    Liv. 35, 35, 13:

    motus,

    id. 28, 46, 8: multam alicui, Cato ap. Gell. 11, 1, 6:

    munditias,

    id. R. R. 2, 4:

    mutationem,

    Cic. Sest. 12, 27; id. Off. 1, 33, 120:

    multa alicui,

    id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 16:

    naufragium,

    to suffer, id. Fam. 16, 9, 1:

    negotium alicui,

    to give to do, make trouble for, Quint. 5, 12, 13; Just. 21, 4, 4:

    nomen alicui,

    Liv. 8, 15, 8; cf.

    nomina,

    to incur debts, Cic. Off. 3, 14, 59:

    odium vitae,

    Plin. 20, 18, 76, § 199:

    officium suum,

    Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    omnia amici causa,

    Cic. Lael. 10, 35; id. Fam. 5, 11, 2:

    opinionem alicui,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    orationem,

    id. de Or. 1, 14, 63; id. Brut. 8, 30; id. Or. 51, 172:

    otia alicui,

    to grant, Verg. E. 1, 6:

    pacem,

    to conclude, Cic. Off. 3, 30, 109:

    pecuniam ex aliqua re,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    periculum,

    Ter. Eun. 3, 2, 23; id. Heaut. 2, 1, 9; Tac. A. 13, 33; 16, 19; Sall. C. 33, 1: perniciem alicui, to cause, = parare, Tac. H. 2, 70:

    planum,

    Cic. Rosc. Am. 19, 54:

    potestatem,

    id. Cat. 3, 5, 11; id. Rep. 2, 28:

    praedam,

    Caes. B. G. 4, 34, 5; Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156; Plaut. Poen. 3, 6, 8:

    praedas ab aliquo,

    Nep. Chabr. 2, 2:

    proelium,

    to join, Caes. B. G. 1, 13; Cic. Deiot. 5, 13; Liv. 25, 1, 5; Tac. H. 4, 79; id. A. 12, 40:

    promissum,

    Cic. Off. 3, 25, 95:

    pudorem,

    Liv. 3, 31, 3:

    ratum,

    id. 28, 39, 16:

    rem,

    Ter. Ad. 2, 2, 12:

    reum,

    to accuse, Cic. Verr. 2, 2, 38: risum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; Quint. 6, 1, 40; 48:

    scelus,

    to commit, Tac. H. 1, 40:

    securitatem alicui,

    Liv. 36, 41, 1:

    sermonem,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    significationem ignibus,

    Caes. B. G. 2, 33, 3:

    silentium,

    Liv. 24, 7, 12:

    somnum,

    to induce, Juv. 3, 282:

    spem,

    Cic. Att. 3, 16; Liv. 30, 3, 7:

    spiritus,

    id. 30, 11, 3:

    stercus,

    Col. 2, 15:

    stipendia,

    Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27, 1; 5, 7, 5:

    stomachum alicui,

    Cic. Att. 5, 11, 2; id. Fam. 1, 9, 10:

    suavium alicui,

    Plaut. As. 4, 1, 53:

    suspicionem,

    Cic. Fl. 33, 83:

    taedium alicujus rei,

    Liv. 4, 57, 11:

    terrorem iis,

    to inflict, id. 10, 25, 8:

    timorem,

    to excite, id. 6, 28, 8:

    mihi timorem,

    Cic. Fam. 10, 18, 2:

    totum,

    Dig. 28, 5, 35:

    transitum alicui,

    Liv. 26, 25, 3:

    turbam,

    Ter. Eun. 4, 1, 2:

    urinam,

    Col. 6, 19:

    usum,

    Quint. 10, 3, 28:

    vadimonium,

    Cic. Quint. 18, 57:

    verbum, verba,

    to speak, talk, id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

    verbum,

    to invent, id. Fin. 3, 15, 51:

    versus,

    id. Q. Fr. 3, 5:

    vestigium,

    id. Rab. Post. 17, 47: viam [p. 717] sibi, Liv. 3, 5, 6:

    vim alicui or in aliquem,

    id. 38, 24, 4; 3, 5, 5:

    vires,

    to get, acquire, Quint. 10, 3, 3:

    vitium,

    Cic. Top. 3, 15 al. —
    (β).
    With ut, ne, quin, or the simple subj.:

    faciam, ut ejus diei locique meique semper meminerit,

    Plaut. Capt. 4, 2, 20:

    facere ut remigret domum,

    id. Pers. 4, 6, 3; id. Capt. 3, 4, 78; 4, 2, 77:

    ea, quantum potui, feci, ut essent nota nostris,

    Cic. Ac. 1, 2, 8:

    facito, ut sciam,

    id. Att. 2, 4, 4:

    non potuisti ullo modo facere, ut mihi illam epistolam non mitteres,

    id. ib. 11, 21, 1:

    si facis ut patriae sit idoneus,

    Juv. 14, 71:

    ut nihil ad te dem litterarum facere non possum,

    Cic. Ac. 8, 14, 1; for which, with quin:

    facere non possum, quin ad te mittam,

    I cannot forbear sending, id. ib. 12, 27, 2:

    fecisti, ut ne cui maeror tuus calamitatem afferret,

    id. Clu. 60, 168:

    fac, ne quid aliud cures,

    id. Fam. 16, 11, 1:

    domi assitis, facite,

    Ter. Eun. 3, 2, 53:

    fac fidele sis fidelis,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    fac cupidus mei videndi sis,

    Cic. Fam. 5, 21, 5:

    fac cogites,

    id. ib. 11, 3, 4.—In pass.:

    fieri potest, ut recte quis sentiat, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 3, 6: potest fieri, ut iratus dixerit, etc., Crass. ap. Cic. de Or. 2, 70, 285:

    nec fieri possit, ut non statim alienatio facienda sit,

    id. Lael. 21, 76; so with ut non, id. Verr. 2, 2, 77, § 190 (Zumpt, Gram. § 539).—
    (γ).
    With inf. = efficere, curare, to cause (rare):

    nulla res magis talis oratores videri facit,

    Cic. Brut. 38, 142; Pall. 6, 12:

    aspectus arborum macrescere facit volucres inclusas,

    Varr. R. R. 3, 5, 3; Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114:

    qui nati coram me cernere letum Fecisti,

    Verg. A. 2, 539; Ov. H. 17, 174:

    mel ter infervere facito,

    Col. 12, 38, 5 (perh. also in Ov. H. 6, 100, instead of favet, v. Loers. ad h. l.; cf. infra, B. 4.).—
    (δ).
    Absol.:

    ego plus, quam feci, facere non possum,

    Cic. Fam. 11, 14, 3:

    faciam, ut potero, Laeli,

    id. de Sen. 3, 7; cf. id. Rep. 1, 24:

    noli putare, pigritia me facere, quod non mea manu scribam,

    id. Att. 16, 15, 1; so,

    facere = hoc or id facere,

    Lucr. 4, 1112 (cf. Munro ad loc.); 1153: vereor ne a te rursus dissentiam. M. Non facies, Quinte, Cic. Leg. 3, 15, 33;

    so after scribam,

    id. Att. 16, 16, 15:

    nominaverunt,

    id. Rep. 2, 28, 50;

    after disserere: tu mihi videris utrumque facturus,

    id. ib. 2, 11, 22;

    after fingere: ut facit apud Platonem Socrates,

    id. ib.:

    necesse erit uti epilogis, ut in Verrem Cicero fecit,

    Quint. 6, 1, 54:

    qui dicere ac facere doceat,

    id. 2, 3, 11:

    faciant equites,

    Juv. 7, 14; Liv. 42, 37, 6:

    petis ut libellos meos recognoscendos curem. Faciam,

    Plin. Ep. 4, 26, 1; 5, 1, 4 et saep. (cf. the use of facio, as neutr., to resume or recall the meaning of another verb, v. II. E. infra; between that use and this no line can be drawn).
    B.
    In partic.
    1.
    With a double object, to make a thing into something, to render it something:

    senatum bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    te disertum,

    id. ib. 2, 39 fin.:

    iratum adversario judicem,

    id. de Or. 1, 51, 220:

    heredem filiam,

    to appoint, constitute, id. Verr. 2, 1, 43, § 111:

    aliquem regem,

    Just. 9, 6:

    aliquem ludos,

    Plaut. Aul. 2, 2, 75:

    aliquem absentem rei capitalis reum,

    Cic. Verr. 2, 2, 38, § 93:

    animum dubium,

    id. de Imp. Pomp. 10, 27:

    injurias irritas,

    id. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    vectigalia sibi deteriora,

    Caes. B. G. 1, 36, 4:

    hi consules facti sunt,

    Cic. de Sen. 5, 14:

    disciplina doctior facta civitas,

    id. Rep. 2, 19:

    di ex hominibus facti,

    id. ib. 2, 10; cf.:

    tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti,

    Sall. J. 10, 2.—In pass.:

    quo tibi sumere depositum clavum fierique tribuno?

    to become a tribune, Hor. S. 1, 6, 25.—
    2.
    to value, esteem, regard a person or thing in any manner (like the Engl. make, in the phrase to make much of).—Esp. with gen. pretii:

    in quo perspicere posses, quanti te, quanti Pompeium, quem unum ex omnibus facio, ut debeo, plurimi, quanti Brutum facerem,

    Cic. Fam. 3, 10, 2:

    te quotidie pluris feci,

    id. ib. 3, 4, 2:

    voluptatem virtus minimi facit,

    id. Fin. 2, 13, 42:

    dolorem nihili facere,

    to care nothing for, to despise, id. ib. 27, 88:

    nihili facio scire,

    Plaut. Pers. 2, 2, 42:

    negat se magni facere, utrum, etc.,

    Quint. 11, 1, 38:

    parum id facio,

    Sall. J. 85, 31: si illi aliter nos faciant quam aequum sit. Plaut. Stich. 1, 1, 43.—
    3.
    With gen., to make a thing the property of a person, subject it to him: omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt, Cic. Top. 4, 23.—Esp.: facere aliquid dicionis alicujus, to reduce to subjection under a person or power:

    omnem oram Romanae dicionis fecit,

    Liv. 21, 60, 3:

    dicionis alienae facti,

    id. 1, 25, 13; 5, 27, 14; cf.: ut munus imperii beneficii sui faceret, to make it ( seem) his own bounty, Just. 13, 4, 9:

    ne delecto imperatore alio sui muneris rempublicam faceret,

    Tac. A. 15, 52.—
    4.
    To represent a thing in any manner, to feign, assert, say. —Constr. with acc. and adj. or part., or with acc. and inf.
    (α).
    Acc. and part.:

    in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa colloquentem facit,

    id. Brut. 60, 218:

    Xenophon facit... Socratem disputantem,

    id. N. D. 1, 12, 31; cf.:

    ejus (Socratis) oratio, qua facit eum Plato usum apud judices,

    id. Tusc. 1, 40 fin. al.—
    (β).
    Acc. and inf.:

    qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum,

    Ter. Heaut. prol. 31:

    fecerat et fetam procubuisse lupam,

    Verg. A. 8, 630; cf. Ov. M. 6, 109, v. Bach ad h. l.:

    poetae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

    Cic. Tusc. 4, 16, 35:

    quem (Herculem) Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulixe,

    id. N. D. 3, 16, 41:

    Plato construi a deo mundum facit,

    id. ib. 1, 8, 19:

    Plato Isocratem laudari fecit a Socrate,

    id. Opt. Gen. 6, 17; id. Brut. 38, 142:

    M. Cicero dicere facit C. Laelium,

    Gell. 17, 5, 1:

    caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt,

    Cic. Fia. 4, 4, 8, v. Madv. ad h. l.—
    (γ).
    In double construction:

    Polyphemum Homerus cum ariete colloquentem facit ejusque laudare fortunas,

    Cic. Tusc. 5, 39 fin.
    5.
    To make believe, to pretend:

    facio me alias res agere,

    Cic. Fam. 15, 18:

    cum verbis se locupletem faceret,

    id. Fl. 20:

    me unum ex iis feci, qui, etc.,

    id. Planc. 27, 65.—
    6.
    Hypothetically in the imper. fac, suppose, assume:

    fac, quaeso, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1; cf.:

    fac potuisse,

    id. Phil. 2, 3, 5:

    fac animos non remanere post mortem,

    id. Tusc. 1, 34, 82; 1, 29, 70:

    fac velit,

    Stat. Ach. 2, 241:

    fac velle,

    Verg. A. 4, 540.—
    7.
    In mercant. lang., to practise, exercise, follow any trade or profession:

    cum mercaturas facerent,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    naviculariam,

    id. ib. 2, 5, 18, §

    46: argentariam,

    id. ib. 2, 5, 49, § 155; id. Caecin. 4, 10:

    topiariam,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:

    haruspicinam,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    praeconium,

    id. ib.; so,

    piraticam,

    id. Post. Red. in Sen. 5, 11:

    medicinam,

    Phaedr. 1, 14, 2.—
    8.
    In relig. lang., like the Gr. rhezein, to perform or celebrate a religious rite; to offer sacrifice, make an offering, to sacrifice:

    res illum divinas apud eos deos in suo sacrario quotidie facere vidisti,

    Cic. Verr. 2, 4, 8, § 18:

    sacra pro civibus,

    id. Balb. 24, 55:

    sacrificium publicum,

    id. Brut. 14, 56.— Absol.:

    a sacris patriis Junonis Sospitae, cui omnes consules facere necesse est, consulem avellere,

    Cic. Mur. 41, 90.—With abl.:

    cum faciam vitula pro frugibus,

    Verg. E. 3, 77:

    catulo,

    Col. 2, 22, 4.— Pass. impers.:

    cum pro populo fieret,

    Cic. Att. 1, 13, 3:

    quibus diis decemviri ex libris ut fieret, ediderunt,

    Liv. 37, 3, 5.—
    9.
    In gram., to make, form in inflecting:

    cur aper apri et pater patris faciat?

    Quint. 1, 6, 13; so id. 14; 15; 27; cf.:

    sic genitivus Achilli et Ulixi fecit,

    id. 1, 5, 63; 1, 6, 26:

    eadem (littera) fecit ex duello bellum,

    id. 1, 4, 15.—
    10.
    In late Lat., (se) facere aliquo, to betake one's self to any place:

    intra limen sese facit,

    App. 5, p. 159, 25;

    without se: homo meus coepit ad stelas facere,

    Petr. 62:

    ad illum ex Libya Hammon facit,

    Tert. Pall. 3.—
    11.
    Peculiar phrases.
    a.
    Quid faciam (facias, fiet, etc.), with abl., dat., or (rare) with de, what is to be done with a person or thing? quid hoc homine facias? Cic. Sest. 13, 29; id. Verr. 2, 2, 16, § 40:

    nescit quid faciat auro,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 100:

    quid tu huic homini facias?

    Cic. Caecin. 11, 30; cf.:

    quid enim tibi faciam,

    id. Att. 7, 3, 2: quid faceret huic conclusioni, i. e. how should he refute, etc., id. Ac. 2, 30, 96:

    quid facias illi?

    Hor. S. 1, 1, 63:

    miserunt Delphos consultum quidnam facerent de rebus suis,

    Nep. Them. 2: quid fecisti scipione? what have you done with the stick? or, what has become of it? Plaut. Cas. 5, 4, 6; cf. id. ib. 5, 4, 9.—In pass.:

    quid Tulliola mea fiet?

    Cic. Fam. 14, 4, 3:

    quid illo fiet? quid me?

    id. Att. 6, 1, 14:

    quid fiet artibus?

    id. Ac. 2, 33, 107:

    quid mihi fiet?

    Ov. A. A. 1, 536:

    quid de illa fiet fidicina igitur?

    Plaut. Ep. 1, 2, 48: de fratre quid fiet? Ter. Ad. 5, 9, 39.— Absol.:

    quid faciat Philomela? fugam custodia claudit?

    Ov. M. 6, 572:

    quid facerem? neque servitio me exire licebat, etc.,

    Verg. E. 1, 41 al. —
    b.
    Fit, factum est aliquo or aliqua re, it happens to, becomes of a person or thing:

    volo Erogitare, meo minore quid sit factum filio,

    Plaut. Capt. 5, 1, 32:

    nec quid deinde iis (elephantis) factum sit, auctores explicant,

    Plin. 8, 6, 6, § 17:

    quid eo est argento factum?

    Plaut. Most. 3, 1, 106.—Hence,
    (β).
    Esp., si quid factum sit aliquo, if any thing should happen to one (i. q. si quid acciderit humanitus), euphemistically for if one should die:

    si quid eo factum esset, in quo spem essetis habituri?

    Cic. de Imp. Pomp. 20, 59; cf.:

    eum fecisse aiunt, sibi quod faciendum fuit,

    Plaut. Poen. 5, 1, 23. —
    c.
    Ut fit, as it usually happens, as is commonly the case:

    praesertim cum, ut fit, fortuito saepe aliquid concluse apteque dicerent,

    Cic. Or. 53, 177:

    queri, ut fit, incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    dum se uxor, ut fit, comparat,

    id. Mil. 10, 28:

    fecit statim, ut fit, fastidium copia,

    Liv. 3, 1, 7.—
    d.
    Fiat, an expression of assent, so be it! very good! fiat, geratur mos tibi, Plaut. Ps. 1, 5, 146; id. As. 1, 1, 27; id. Am. 2, 2, 138; id. Most. 4, 3, 44 al.—
    e.
    Dictum ac factum, no sooner said than done, without delay, at once; v. dictum under dico, A. d.—
    12.
    In certain phrases the ellipsis of facere is common, e. g. finem facere:

    Quae cum dixisset, Cotta finem,

    Cic. N. D. 3, 40, 94; id. Fin. 4, 1 init. —With nihil aliud quam, quid alium quam, nihil praeterquam, which often = an emphatic Engl. only (but not in Cic.):

    Tissaphernes nihil aliud quam bellum comparavit,

    Nep. Ages. 2:

    per biduum nihil aliud quam steterunt parati,

    Liv. 34, 46; Suet. Caes. 20; id. Aug. 83; Liv. 2, 63; 4, 3; 3, 26.—So with nihil amplius quam, nihil prius quam, nihil minus quam, Liv. 26, 20; 35, 11; Suet. Dom. 3.
    II.
    Neutr.
    A.
    With adverbs, to do, deal, or act in any manner:

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7;

    v. recte under rego: bene fecit Silius, qui transegerit,

    Cic. Att. 12, 24, 1:

    seu recte seu perperam,

    to do right or wrong, id. Quint. 8, 31:

    Dalmatis di male faciant,

    id. Fam. 5, 11 fin.:

    facis amice,

    in a friendly manner, id. Lael. 2, 9; cf.:

    per malitiam,

    maliciously, id. Rosc. Com. 7, 21:

    humaniter,

    id. Q. Fr. 2, 1, 1:

    imperite,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    tutius,

    Quint. 5, 10, 68:

    voluit facere contra huic aegre,

    Ter. Eun. 4, 1, 10: bene facere, to profit, benefit (opp. male facere, to hurt, injure), Ter. Ad. 5, 8, 25; 5, 7, 19; Plaut. Most. 3, 2, 22; id. Capt. 5, 2, 23; v. also under benefacio and benefactum.—
    B.
    Facere cum or ab aliquo, to take part with one, to side with one; and opp. contra (or adversus) aliquem, to take part against one:

    si respondisset, idem sentire et secum facere Sullam,

    Cic. Sull. 13, 36; cf.:

    cum illo consulem facere,

    id. Att. 6, 8, 2; and:

    secum consules facere,

    id. Planc. 35, 86:

    auctoritatem sapientissimorum hominum facere nobiscum,

    id. Caecin. 36, 104; cf.:

    rem et sententiam interdicti mecum facere fatebatur,

    id. ib. 28, 79:

    cum veritas cum hoc faciat,

    is on his side, id. Quint. 30, 91:

    commune est, quod nihilo magis ab adversariis quam a nobis facit,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    omnes damnatos, omnes ignominia affectos illac (a or cum Caesare) facere,

    id. Att. 7, 3, 5:

    quae res in civitate duae plurimum possunt, eae contra nos ambae faciunt in hoc tempore,

    id. Quint. 1, 1:

    neque minus eos cum quibus steterint quam adversus quos fecerint,

    Nep. Eum. 8, 2:

    cum aliquo non male facere,

    to be on good terms with, Ov. Am. 3, 762.—
    C.
    In late Lat. facere cum aliqua = vivere cum aliqua, to live in matrimony, to be married, Inscr. Orell. 4646. —
    D.
    Ad aliquid, alicui, or absol., to be good or of use for any thing; to be useful, of service:

    chamaeleon facit ad difficultatem urinae,

    Plin. 22, 18, 21, § 46; Scrib. Comp. 122:

    ad talem formam non facit iste locus,

    Ov. H. 16, 190; cf. id. ib. 6, 128; id. Am. 1, 2, 16 al.:

    radix coronopi coeliacis praeclare facit,

    Plin. 22, 19, 22, § 48; so with dat., Plin. Val. 2, 1; Prop. 3 (4), 1, 20:

    facit autem commode ea compositio, quam, etc.,

    Col. 7, 5, 7; 8, 17, 13:

    nec caelum, nec aquae faciunt, nec terra, nec aurae,

    do not benefit me, Ov. Tr. 3, 8, 23:

    mire facit in peroratione confessio,

    Quint. 11, 3, 173; 171; cf. with a subject-clause: plurimum facit, totas diligenter [p. 718] nosse causas, id. 6, 4, 8: ad aliquid or alicui signifies also to suit, fit:

    non faciet capiti dura corona meo,

    Prop. 3, 1, 19; cf. Ov. H. 16, 189.—
    E.
    Like the Gr. poiein or dran, and the Engl. to do, instead of another verb (also for esse and pati):

    factum cupio (sc. id esse),

    Plaut. Truc. 4, 4, 24:

    factum volo,

    id. Bacch. 3, 3, 91; id. Most. 3, 2, 104:

    an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi facere non potuerunt?

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    nihil his in locis nisi saxa et montes cogitabam: idque ut facerem, orationibus inducebar tuis,

    id. Leg. 2, 1, 2; cf.:

    Demosthenem, si illa pronuntiare voluisset, ornate splendideque facere potuisse,

    id. Off. 1, 1 fin.; and:

    cur Cassandra furens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem facere nequeat?

    id. Div. 1, 39, 85; so id. Ac. 2, 33, 107; id. Att. 1, 16, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Nep. Chabr. 3, 4; 4, 3 al.:

    vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno (here also with the case of the preceding verb),

    Cic. Fin. 2, 24 fin. (v. Madv. ad h. l. p. 278):

    jubeas (eum) miserum esse, libenter quatenus id facit (i. e. miser est),

    what he is doing, Hor. S. 1, 1, 64:

    in hominibus solum existunt: nam bestiae simile quiddam faciunt (i. q. patiuntur or habent),

    Cic. Tusc. 4, 14; so,

    ne facias quod Ummidius quidam (= ne idem experiaris, ne idem tibi eveniat),

    Hor. S. 1, 1, 94. —
    F.
    Facere omitted, especially in short sentences expressing a judgment upon conduct, etc.:

    at stulte, qui non modo non censuerit, etc.,

    Cic. Off. 3, 27, 101.—Hence,
    1.
    factus, a, um, P. a.
    A.
    As adjective ante-class. and very rare:

    factius nihilo facit, sc. id, i. e. nihilo magis effectum reddit,

    is no nearer bringing it about, Plaut. Trin. 2, 3, 6; cf. Lorenz ad loc.—Far more freq.,
    B.
    In the neutr. as subst.: factum, i ( gen. plur. factum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 Trag. 81), that which is done, a deed, act, exploit, achievement (syn.: res gestae, facinus).
    1.
    In gen.:

    depingere,

    Ter. Phorm. 1, 5, 38:

    facere factum,

    Plaut. Truc. 2, 7, 5; id. Mil. 3, 1, 139:

    dicta et facta,

    Ter. Eun. 5, 4, 19; id. Heaut. 4, 5, 12:

    opus facto est,

    id. Phorm. 4, 5, 4:

    ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed, etc.,

    Cic. Sull. 26, 72: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 1;

    14, 9, 2: quod umquam eorum in re publica forte factum exstitit?

    id. ib. 8, 14, 2:

    praeclarum atque divinum,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    egregium,

    id. Fam. 10, 16, 2; id. Cael. 10, 23:

    factum per se improbabile,

    Quint. 7, 4, 7; 6, 1, 22:

    illustre,

    Nep. Arist. 2, 2; cf.:

    illustria et gloriosa,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    forte,

    id. Att. 8, 14, 2:

    dira,

    Ov. M. 6, 533:

    nefanda,

    id. H. 14, 16 al.; but also with the adv.:

    recte ac turpiter factum,

    Caes. B. G. 7, 80, 5; cf.:

    multa huius (Timothei) sunt praeclare facta sed haec maxime illustria,

    Nep. Timoth. 1, 2;

    v. Zumpt, Gram. § 722, 2: dimidium facti, qui coepit, habet,

    Hor. Ep. 1, 2, 40:

    quo facto aut dicto adest opus,

    Plaut. Am. 1, 1, 15 et saep.:

    famam extendere factis,

    Verg. A. 10, 468: non hominum video. non ego facta boum, doings, i. e. works, Ov. H. 10, 60.—
    2.
    In partic., bonum factum, like the Gr. agathê tuchê, a good deed, i. e. well done, fortunate (ante-class. and post-Aug.):

    bonum factum'st, edicta ut servetis mea,

    Plaut. Poen. prol. 16; cf. id. ib. 44; cf.:

    hoc factum est optimum, ut, etc.,

    id. Ps. 1, 2, 52:

    majorum bona facta,

    Tac. A. 3, 40; cf. id. ib. 3, 65. —At the commencement of edicts, Suet. Caesar, 80; id. Vit. 14; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 17; Tert. Pudic. 1.—(But in the class. per. factum in this sense is a participle, and is construed with an adv.:

    bene facta,

    Sall. C. 8, 5; id. J. 85, 5; Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    recte, male facta,

    id. Off. 2, 18, 62:

    male facto exigua laus proponitur,

    id. Leg. Agr. 2, 2, 5; id. Brut. 43, 322; Quint. 3, 7, 13; cf. Krebs, Antibarb. p. 460).—
    * 2.
    facteon, a word jestingly formed by Cicero, after the analogy of the Greek, for faciendum: quare, ut opinor, philosophêteon, id quod tu facis, et istos consulatus non flocci facteon, Cic. Att. 1, 16, 13 Orell. N. cr. (for facteon, Ernesti has eateon).

    Lewis & Short latin dictionary > facio

  • 19 incido

    I in-cido, cidī, —, ere [ cado ]
    1)
    а) падать, попадать (in laqueos Q и laqueos Vulc; in insidias, in manūs alicujus C, тж. i. manus alicujus Ap); наткнуться, натолкнуться ( alicui и in aliquem C); впадать ( amnis incidit flumīni L); упасть (in foveam C; ad terram V)
    in damnationem i. Apпроиграть тяжбу
    б) врываться (patentibus portis—dat. L)
    i. ad aliquid faciendum C — прийти к мысли что-л. сделать
    in mentionem alicujus rei i. C — упомянуть о чём-л.
    incĭdit in mentem alicui Ter, C — кому-л. приходит в голову (на ум)
    in opinionem i. T etc.прийти к мнению или приобрести репутацию
    in sermonem i. C — заговорить (о чём-л.) или C вмешаться в разговор; но тж.
    in aliquem diem i. C — прийтись на какой-л. день (совпасть с каким л. днём)
    2) бросаться, устремляться ( in vallum portasque L); нападать ( alicui или in aliquem L)
    3) перен. охватывать, овладевать, объять (terror incĭdit alicui Cs; pestilentia incidit in urbem L); впадать ( in insaniam C): очутиться, оказаться
    in morbum i. Cзаболеть
    i. caecitatem Ambrослепнуть
    4)
    а) случаться, приключаться (bellum incĭdit Nep, Cs)
    б) возникать, представиться (potest i. quaestio Q)
    sermo (или mentio L) incĭdit de aliquā re C — речь зашла о чём-л. (коснулась чего-л.)
    II in-cīdo, cīdī, cīsum, ere [ caedo ]
    1) надрезать ( arborem Cs); порезать, поранить ( manum bH); рассекать, вскрывать ( corpora mortuorum CC); разрезать, перерезать, перерубать (tortos funes V; vincula, venas alieui C etc.); нарезать ( faces V)
    2)
    а) врезать, вырезать, высекать (nomina in tabula L; i. aliquid in marmore, in aes, in columna aenea C; i. leges ligno, amores arboribus V)
    ferro dentes i. O — зазубрить железо, т. е. смастерить пилу
    б) покрывать резьбой, гравировкой (i. tabulam litteris L)
    3) обрезывать, подрезывать (pinnas C; vites V; arbores Cs, PM)
    4) резко обрывать, прекращать ( ludum H)
    5) перебивать, прерывать (sermonem L; ludum H; deliberationem C)
    7) лишать, отнимать ( spem L)
    8) отменять, объявлять недействительным ( testamentum Dig)

    Латинско-русский словарь > incido

  • 20 lego

    [st1]1 [-] lēgo, āre, āvi, ātum [lex]: - tr. -    - arch. legassit = legaverit XII Tab. d. Cic. Inv. 2, 148. 214. a - envoyer en ambassade, députer; envoyer (qqch par l'intermédiaire de qqn), charger de.    - aratores Centuripini Andronem Centuripinum legarunt ad Apronium, Cic. Verr. 3, 114: les agriculteurs de Centorbe députèrent à Apronius Andron Centorbe.    - quae verba legaverint Rhodii ad Demetrium, Gell. 15, 31: paroles que les Rhodiens ont fait dire à Démétrius.    - cf. Cic. Fam. 3, 8, 4; Liv. 1, 32; Sall. J. 21, 4.    - legare alicui negotium, Plaut.: confier à qqn une mission. b - prendre pour lieutenant, nommer lieutenant, nommer légat.    - Dolabella me sibi legavit, Cic. Att. 15, 11, 4: Dolabella m'a nommé son lieutenant.    - aliquem sibi legare: s'adjoindre qqn (dans le commandement ou le gouvernement).    - Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobilis factiosos, Sall. J. 28: Calpurnius, ayant organisé son armée, s'adjoint quelques intrigants de la noblesse.    - legare aliquem Romam ad senatum, Gell. 7, 14, 8: envoyer qqn à Rome au sénat    - ab aliquo legari, Cic. Att. 4, 2, 6: recevoir de qqn une lieutenance. c - laisser par testament, léguer.    - legare aliquid alicui, Cic. Caec. 11; Top. 14: léqqch à qqn.    - ei testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset, Cic. Clu. 33: il lui légua une somme considérable à prendre sur son fils, s'il en naissait un.    - cf. Cic. Top. 21; Att. 13, 46, 3. [st1]2 [-] lĕgo, ĕre, lēgi, lectum: - tr. -    - [gr]gr. λέγω. a - amasser en cueillant, assembler, ramasser, cueillir, recueillir.    - legere nuces, Cic. de Or. 2, 265: cueillir des noix.    - legere oleam, Cato, Agr. 144: faire la récolte des olives.    - homini mortuo ossa legere, Cic. Leg. 2, 60, recueillir les ossements d'un mort [brûlé sur le bûcher].    - cf. Sen. Ir. 2, 33, 6 ; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 100.    - legere ossa: recueillir les ossements (les cendres).    - legere spolia: ramasser les dépouilles.    - alicui ossa legere, Sen. Prov. 1, 3, 2: extraire les os à qqn.    - cf. Sen. Marc. 22, 3 ; Ben. 5, 24, 3 ; Quint. 6, 1, 30.    - ficus non erat apta legi, Ov. F. 2: la figue n'était pas mûre pour la cueillette. b - ramasser en volant, enlever, voler, dérober.    - legere sacra, sacrum: enlever des objets sacrés. --- d'où sacrilegus, cf. Her. 2, 49; Hor. S. 1, 3, 117.    - omnia viscatis manibus leget, Lucil.: il dérobera tout de ses mains engluées (de ses mains crochues).    - sacra divum legere, Hor.: piller les temples des dieux.    - huc concedam, unde horum sermonem legam, Plaut.: il faut que je me retire par là où je pourrai surprendre leur conversation. c - enrouler, pelotonner.    - extrema Lauso Parcae fila legunt, Virg. En. 10, 815: les Parques tirent le dernier fil de la vie de Lausus. --- cf. Ov. F. 3, 462.    - legere vela, Virg. G. 1, 373, carguer les voiles. d - examiner en passant, passer en revue; parcourir [un lieu], suivre, suivre de près, effleurer, côtoyer.    - ades et primi lege litoris oram, Virg. G. 2: viens à mon aide et longe le bord de la côte (= n'examine pas les détails).    - legere iter, Prop. 3, 22, 12: parcourir une route.    - legere saltus, Ov. M. 5, 578: parcourir les bois.    - legere aequora, Ov. F. 4, 289: traverser la mer.    - legere alicujus vestigia, Virg. En. 9, 393: parcourir les lieux foulés par qqn.    - legere tortos orbes, Virg. En. 12, 481: faire des détours.    - legere pontum Virg. En. 2, 207 effleurer la mer.    - legere navibus oram Italiae, Liv. 21, 51, 7: côtoyer les rivages de l'Italie.    - cf. Virg. G. 2, 44; Ov. M. 14, 89, etc. e - choisir.    - legere judices, Cic. Phil. 5, 16: choisir des juges.    - legere decem legatos ex senatu, Liv. 29, 20, 4: choisir dans le sénat dix commissaires.    - sorte, qui duo... irent, Liv. 29, 20, 9: tirer au sort les deux qui iraient...    - legere senatum, Cic. Clu. 128: dresser la liste des sénateurs.    - censores fideli concordia senatum legerunt, Liv. 40: les censeurs montrèrent la sincérité de leur réconciliation en dressant la liste du sénat.    - legere cives in patres, Liv. 23, 22, 4: recruter des citoyens pour le sénat, nommer des sénateurs.    - eis dictum ut vir virum legerent, Liv. 10, 38, 12: ils reçurent l'ordre de choisir chaque homme son homme.    - virum a viro lectum esse diceres, Cic. Mil. 55: on eût dit qu'il avait une troupe triée sur le volet.    - alia esse oportet forma quem tu pugno legeris, Plaut. Am.: il faut qu'il ait un autre visage, celui qu'on aura choisi pour le frotter avec les poings.    - quinque argenti lectae minae? Plaut. Ps. 1149: cinq mines d'argent choisies? --- cf. Ter. Phorm. 53.    - fidissima custos lecta occultare, Stat. Th. 1: une gardienne vraiment sûre choisie pour cacher. g - recueillir par les oreilles.    - Plaut. Ps. 414. --- [cf. sublegere Plaut. Mil. 1090]. h - recueillir par les yeux, passer en revue.    - Virg. En. 6, 755. k - [surtout] lire.    - legere libros, poetas, Graecos, Cic. Top. 2 ; Tusc. 3, 3 ; Fin. 8: lire des livres, les poètes, les Grecs.    - lyricocum Horatius solus legi dignus, Quint. 10: parmi les lyriques, c'est Horace le seul digne d'être lu.    - Antoni edictum legi a Bruto, Cic. Att. 16, 7, 7: l’édit d’Antoine, je l’ai lu, le tenant de Brutus.    - dum legar, Ov.: tant qu'on me lira.    - legimus omnes Crantoris de luctu, Cic.: nous avons tous lu le livre de Crantor sur le Deuil.    - avec prop. inf. legi apud Clitomachum A. Albium jocantem dixisse... Cic. Ac. 2, 137: j'ai lu dans Clitomaque que A. Albius dit en plaisantant....    - cf. Cic. Dom. 64, etc.    - legentes, ium, m.: les lecteurs. --- Liv. pr. 4 ; Quint. 3, 1, 2, etc.    - legere alicui: lire à haute voix à qqn. --- Cic. Br. 191 ; Plin. Ep. 9, 34.
    * * *
    [st1]1 [-] lēgo, āre, āvi, ātum [lex]: - tr. -    - arch. legassit = legaverit XII Tab. d. Cic. Inv. 2, 148. 214. a - envoyer en ambassade, députer; envoyer (qqch par l'intermédiaire de qqn), charger de.    - aratores Centuripini Andronem Centuripinum legarunt ad Apronium, Cic. Verr. 3, 114: les agriculteurs de Centorbe députèrent à Apronius Andron Centorbe.    - quae verba legaverint Rhodii ad Demetrium, Gell. 15, 31: paroles que les Rhodiens ont fait dire à Démétrius.    - cf. Cic. Fam. 3, 8, 4; Liv. 1, 32; Sall. J. 21, 4.    - legare alicui negotium, Plaut.: confier à qqn une mission. b - prendre pour lieutenant, nommer lieutenant, nommer légat.    - Dolabella me sibi legavit, Cic. Att. 15, 11, 4: Dolabella m'a nommé son lieutenant.    - aliquem sibi legare: s'adjoindre qqn (dans le commandement ou le gouvernement).    - Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobilis factiosos, Sall. J. 28: Calpurnius, ayant organisé son armée, s'adjoint quelques intrigants de la noblesse.    - legare aliquem Romam ad senatum, Gell. 7, 14, 8: envoyer qqn à Rome au sénat    - ab aliquo legari, Cic. Att. 4, 2, 6: recevoir de qqn une lieutenance. c - laisser par testament, léguer.    - legare aliquid alicui, Cic. Caec. 11; Top. 14: léqqch à qqn.    - ei testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset, Cic. Clu. 33: il lui légua une somme considérable à prendre sur son fils, s'il en naissait un.    - cf. Cic. Top. 21; Att. 13, 46, 3. [st1]2 [-] lĕgo, ĕre, lēgi, lectum: - tr. -    - [gr]gr. λέγω. a - amasser en cueillant, assembler, ramasser, cueillir, recueillir.    - legere nuces, Cic. de Or. 2, 265: cueillir des noix.    - legere oleam, Cato, Agr. 144: faire la récolte des olives.    - homini mortuo ossa legere, Cic. Leg. 2, 60, recueillir les ossements d'un mort [brûlé sur le bûcher].    - cf. Sen. Ir. 2, 33, 6 ; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 100.    - legere ossa: recueillir les ossements (les cendres).    - legere spolia: ramasser les dépouilles.    - alicui ossa legere, Sen. Prov. 1, 3, 2: extraire les os à qqn.    - cf. Sen. Marc. 22, 3 ; Ben. 5, 24, 3 ; Quint. 6, 1, 30.    - ficus non erat apta legi, Ov. F. 2: la figue n'était pas mûre pour la cueillette. b - ramasser en volant, enlever, voler, dérober.    - legere sacra, sacrum: enlever des objets sacrés. --- d'où sacrilegus, cf. Her. 2, 49; Hor. S. 1, 3, 117.    - omnia viscatis manibus leget, Lucil.: il dérobera tout de ses mains engluées (de ses mains crochues).    - sacra divum legere, Hor.: piller les temples des dieux.    - huc concedam, unde horum sermonem legam, Plaut.: il faut que je me retire par là où je pourrai surprendre leur conversation. c - enrouler, pelotonner.    - extrema Lauso Parcae fila legunt, Virg. En. 10, 815: les Parques tirent le dernier fil de la vie de Lausus. --- cf. Ov. F. 3, 462.    - legere vela, Virg. G. 1, 373, carguer les voiles. d - examiner en passant, passer en revue; parcourir [un lieu], suivre, suivre de près, effleurer, côtoyer.    - ades et primi lege litoris oram, Virg. G. 2: viens à mon aide et longe le bord de la côte (= n'examine pas les détails).    - legere iter, Prop. 3, 22, 12: parcourir une route.    - legere saltus, Ov. M. 5, 578: parcourir les bois.    - legere aequora, Ov. F. 4, 289: traverser la mer.    - legere alicujus vestigia, Virg. En. 9, 393: parcourir les lieux foulés par qqn.    - legere tortos orbes, Virg. En. 12, 481: faire des détours.    - legere pontum Virg. En. 2, 207 effleurer la mer.    - legere navibus oram Italiae, Liv. 21, 51, 7: côtoyer les rivages de l'Italie.    - cf. Virg. G. 2, 44; Ov. M. 14, 89, etc. e - choisir.    - legere judices, Cic. Phil. 5, 16: choisir des juges.    - legere decem legatos ex senatu, Liv. 29, 20, 4: choisir dans le sénat dix commissaires.    - sorte, qui duo... irent, Liv. 29, 20, 9: tirer au sort les deux qui iraient...    - legere senatum, Cic. Clu. 128: dresser la liste des sénateurs.    - censores fideli concordia senatum legerunt, Liv. 40: les censeurs montrèrent la sincérité de leur réconciliation en dressant la liste du sénat.    - legere cives in patres, Liv. 23, 22, 4: recruter des citoyens pour le sénat, nommer des sénateurs.    - eis dictum ut vir virum legerent, Liv. 10, 38, 12: ils reçurent l'ordre de choisir chaque homme son homme.    - virum a viro lectum esse diceres, Cic. Mil. 55: on eût dit qu'il avait une troupe triée sur le volet.    - alia esse oportet forma quem tu pugno legeris, Plaut. Am.: il faut qu'il ait un autre visage, celui qu'on aura choisi pour le frotter avec les poings.    - quinque argenti lectae minae? Plaut. Ps. 1149: cinq mines d'argent choisies? --- cf. Ter. Phorm. 53.    - fidissima custos lecta occultare, Stat. Th. 1: une gardienne vraiment sûre choisie pour cacher. g - recueillir par les oreilles.    - Plaut. Ps. 414. --- [cf. sublegere Plaut. Mil. 1090]. h - recueillir par les yeux, passer en revue.    - Virg. En. 6, 755. k - [surtout] lire.    - legere libros, poetas, Graecos, Cic. Top. 2 ; Tusc. 3, 3 ; Fin. 8: lire des livres, les poètes, les Grecs.    - lyricocum Horatius solus legi dignus, Quint. 10: parmi les lyriques, c'est Horace le seul digne d'être lu.    - Antoni edictum legi a Bruto, Cic. Att. 16, 7, 7: l’édit d’Antoine, je l’ai lu, le tenant de Brutus.    - dum legar, Ov.: tant qu'on me lira.    - legimus omnes Crantoris de luctu, Cic.: nous avons tous lu le livre de Crantor sur le Deuil.    - avec prop. inf. legi apud Clitomachum A. Albium jocantem dixisse... Cic. Ac. 2, 137: j'ai lu dans Clitomaque que A. Albius dit en plaisantant....    - cf. Cic. Dom. 64, etc.    - legentes, ium, m.: les lecteurs. --- Liv. pr. 4 ; Quint. 3, 1, 2, etc.    - legere alicui: lire à haute voix à qqn. --- Cic. Br. 191 ; Plin. Ep. 9, 34.
    * * *
    I.
        Lego, legas, legare. Cic. Envoyer en ambassade.
    \
        Famulum legare aliquo. Catul. Envoyer.
    \
        Cassium sibi legauit, Brutum Galliae praefecit. Cic. Feit son lieutenant.
    \
        Legare negotium alicui. Plaut. Luy bailler quelque charge.
    \
        Aduersa, casibus incertis belli et fortunae legare. Liu. Imputer à fortune, Blasmer fortune, et dire qu'elle est cause des adversitez.
    \
        Legare aliquid alicui. Cic. Laisser quelque chose à aucun par testament, Leguer.
    II.
        Lego, Legis, legi, lectum, legere. Virgil. Cueillir.
    \
        Nauita legit humida vela. Virgil. Recueille et amasse.
    \
        Halitum alicuius ore legere. Virgil. Recevoir.
    \
        Legere sermonem alterius, per translationem. Plaut. Recueillir les parolles d'un autre.
    \
        Legere spolia. Liu. Recueillir et amasser.
    \
        Legere vestigia. Oui. Suyvre la trace et la marque des pas d'aucun.
    \
        Legere. Virgil. Lire.
    \
        Antonii edictum legi a Bruto. Cic. Que Brutus me avoit envoyé, A moy envoyé par Brutus.
    \
        Legere oram Italiae. Liu. Naviger, ou aller tout le long de l'oree d'Italie, Costoyer le pays d'Italie.
    \
        Legere. Plin. iunior. Eslire aucun entre les autres.
    \
        Tempus legere. Ouid. Choisir.
    \
        Legere in demortui locum. Liu. Eslire au lieu, etc.
    \
        Legere. Virgil. Desrobber.

    Dictionarium latinogallicum > lego

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»